Genel Sağlık-İş: Sıhhat İşçilerinin Yüzde 81,1’i, Gündelik Hayatın Devamı İçin Borçlanmak Zorunda Kalıyor
Genel Sağlık-İş Sendikası’nın hazırladığı Sıhhat Çalışanlarının Şimdiki Problemleri Araştırma Raporu, sıhhat çalışanlarının 81,1’inin, gündelik ömrün devamı için borçlanmak zorunda kaldığını ortaya koydu. Raporda, “Katılımcıların yüzde 86,1’inin kredi borcu vardır. Sıhhat çalışanlarının yüzde 92,2’si, borç ödemelerinde zorlandıklarını belirtmişlerdir. Sıhhat çalışanlarının yüzde 50,3’ü, çalışma hayatı müddetince hastalardan yahut hasta yakınlarından şiddet görmüştür. Sıhhat çalışanlarının yüzde 65,2’si, iş yerinde baskı, yıldırma ve mobbing ile karşılaşmaktadır” saptamaları yer aldı. Genel Lider Derya Uğur, “Karşılaştığımız tüm zahmetlere karşın mesleklerimizin onuru ile ulusal, kamucu, fiyatsız ve nitelikli sıhhat hizmeti sunmak için gayret edeceğiz” dedi.
Genel Sıhhat İş Sendikası, 14 Mart Tıp Bayramı öncesi, sıhhat işçilerinin şimdiki problemlere dair görüşlerini sorgulamak hedefiyle yaptığı Sıhhat Çalışanlarının Aktüel Sıkıntıları Araştırması’nı bugün yayınladı. Genel Sıhhat İş’in raporunda şunlar kaydedildi:
“SAĞLIK İŞÇİLERİNİN YÜZDE 81,1’İ, GÜNDELİK ÖMRÜN DEVAMI İÇİN BORÇLANMAK ZORUNDA KALIYOR”
“Sağlık çalışanları yüzde 75’inden fazlasının aylık tertipli iş geliri 20 bin TL’nin altındadır. Öne çıkan birinci üç gelir seviyesi, 16.001-18.000 TL (yüzde 28,9), 14.001-16.000 TL (yüzde 19,4) ve 30 bin TL üzeri (yüzde 14,6) biçimindedir. Sağlık çalışanlarının büyük bir çoğunluğu borçludur. Borçlanma, kredi ve kredi kartı kullanımı alanında açıkça görülmektedir. Birinci olarak, iştirakçilerin yüzde 81,1’i, gündelik ömrün devamı için borçlanmak zorunda kaldığını belirtmiştir. Borçlanma kanalları içerisinde banka, yüzde 92,1 ile açık halde öne çıkan seçenek durumundadır. Buna ek olarak, aile (yüzde 19,8) ve eş-dost (yüzde 14,3) üzere borçlanma kanallarına başvurmak zorunda kalan sıhhat çalışanları da bulunmaktadır.
“SAĞLIK ÇALIŞANLARININ YÜZDE 86,1’İNİN KREDİ BORCU VAR”
Katılımcıların yüzde 86,1’inin kredi borcu vardır. Sıhhat çalışanlarının dörtte üçünün muhtaçlık kredisi borcu bulunmaktadır. Buna ek olarak, yarıya yakınlık bir kesim (yüzde 45,3), aylık kullanım dışında kredi kartı borçlanması sıkıntısıyla yüz yüzedir. İştirakçilerin üçte birinden daha azı, konut satın almak için borçlanabilmiştir. Taşıt kredisinde bu oran çok daha düşüktür. Kredi kartı borçlanma durumu derinlemesine incelendiğinde, sıhhat çalışanlarının yaklaşık yüzde 35’inin sırf minimum fiyatı ödeyebildiği sonucuna ulaşılmıştır. Borçlanmaya ait tüm bu göstergelerle kontaklı olacak formda, sıhhat çalışanlarının yüzde 92,2’si, borç ödemelerinde zorlandıklarını belirtmişlerdir.
“SAĞLIK ÇALIŞANLARININ YÜZDE 50,3’Ü, ÇALIŞMA HAYATI MÜDDETİNCE HASTALARDAN YAHUT HASTA YAKINLARINDAN ŞİDDET GÖRMÜŞTÜR”
Sağlık çalışanlarının yarısından fazlası (yüzde 51,9), iş yerinde var olan fizikî şartlarının çalışmayı sürdürmeye elverişli olmadığı fikrindedir. Bunun yanında, iştirakçilerin yüzde 86,3’ü ise çalışma ömründe fizikî ya da ruhsal sıhhati etkileyen faktörlere maruz kalmaktadır. Sıhhat çalışanlarının yüzde 50,3’ü, çalışma hayatı müddetince hastalardan yahut hasta yakınlarından şiddet görmüştür. Ayrıyeten, iştirakçilerin neredeyse tamamı (yüzde 97,9), sıhhat çalışanlarına yönelen şiddet olaylarına karşı alınan tedbirlerin kâfi olmadığını düşünmektedir.
“GENEL SAĞLIK-İŞ ÜYESİ SIHHAT ÇALIŞANLARININ YÜZDE 65,2’Sİ, İŞ YERİNDE BASKI, YILDIRMA VE MOBBİNG İLE KARŞILAŞMAKTADIR”
Genel Sağlık-İş Sendikası’na üye sıhhat çalışanlarının yüzde 65,2’si, iş yerinde baskı, yıldırma ve mobbing ile karşılaşmaktadır. Bu kapsamda ayrıyeten, iştirakçilerin yüzde 93,6’sı, misyonda yükselme sisteminin liyakate dayalı olmadığı fikrindedir. Sıhhat çalışanlarının yüzde 50,5’i, yakın bir gelecekte emekli olmayı yahut istifa etmeyi düşünmektedir. Bu kümede yer alanların öne çıkarttıkları münasebetlerin sıralaması, tükenmişlik (yüzde 40,7), paha görmemek (yüzde 31,5), fiyatların yetersizliği (yüzde 23,4) ve sıhhatte şiddet (yüzde 4,4) biçimindedir.
“SAĞLIK İŞÇİLERİNİN YÜZDE 75,9’U, İŞİYLE İLGİLİ GELECEK KORKUSU YAŞAMAKTADIR”
Araştırma kapsamında, sıhhat çalışanlarının vazife yaptıkları binalarda kendilerini inançta hissedip hissetmedikleri de sorgulanmıştır. Bu soruya “Evet” cevabını verenlerin oranı sadece yüzde 22,8’dir. Sıhhat çalışanlarının yüzde 75,9’u, işiyle ilgili gelecek derdi yaşamaktadır. Buna ek olarak, iştirakçilerin yüzde 97,5’i ise sıhhat çalışanlarının toplum nezdinde gerekli saygınlığa sahip olmadığı kanısındadır. Genel olarak işinden ve iş yerinden memnuniyet duymadığını belirtenlerin oranı yüzde 45,5’tir. Sırf yüzde 21,3 oranında iştirakçi bunun aksini belirtmiştir. Enteresan formda, bu iştirakçilerin yüzde 33,2’si, bu soruya ‘Kararsızım’ cevabını vermiştir.
Katılımcıların büyük bir çoğunluğuna nazaran Türkiye’nin temel sorunu ekonomi ve geçim düşüncesidir. Bunu sırasıyla liyakatsiz görevlendirmeler, yolsuzluk ve yoksulluk izlemektedir. Ülkemizin içerisinde bulunduğu afet sürecine karşın, ‘deprem gerçeğinin farkına varılamaması’ seçeneği beşinci sırada yer almaktadır. Bunun akabinde giderek azalan oranlarda işsizlik, bayana şiddet ve terör gelmektedir.”
Genel Sağlık-İş Sendikası Genel Lideri Dr. Derya Uğur da ankette elde edilen datalara ait yaptığı yazılı açıklamada şunları kaydetti:
“Sağlık çalışanlarının, yoksulluk hududunun çok altında fiyatlarla hayatlarını sürdürmek zorunda oldukları görülmüştür. Hayat emanet ettiğiniz sıhhat çalışanlarının geçim kaygısı içinde bırakılması kabul edilemez. Araştırma sonuçları, sıhhat çalışanları açısından Türkiye’nin üç temel sıkıntısının iktisat ve geçim derdi, liyakat ve yolsuzluk olduğunu göstermektedir. Anketi yanıtlayanların üçte biri istekli zelzele bölgesine gitmeyi talep ediyor iken bölgede misyonlu, kendileri de birer depremzede olan sıhhat çalışanlarının vazife yapmaya zorlanması kabul edilebilir olmadığı üzere vicdani değildir. Zelzele bölgesinde sıhhat hizmeti sunumunda vazife alan sıhhat çalışanlarının yığınla problemleri acil tahlil beklemektedir.
“DEPREM BÖLGESİNDE ÇALIŞMAYA DEVAM EDEN TÜM SIHHAT ÇALIŞANLARINA EN AZ 1 YIL MÜDDETLE OLMAK ÜZERE ÇİFT TABAN MAAŞ ÖDENMELİDİR”
Bölgede takımı bulunan afetzede sıhhat çalışanları, yaşadıkları insanüstü mağduriyetler göz önünde bulundurularak OHAL mühletince idari müsaadeli sayılmalıdır. Sarsıntı bölgesinde sıhhat hizmeti sunumunda vazife alan sıhhat çalışanlarının kendileri ve aileleri için oluşan barınma sorunu, bir an evvel sıhhat hizmetinin sunulduğu alanların yakınında konteynerkentler kurularak tahlile kavuşturulmalı; tuvalet ve banyo üzere paklık gereksinimleri giderilmelidir. Zelzele bölgesinde sıhhat hizmeti sunumunda vazife alan tüm sıhhat çalışanlarının yemek, giysi ve ısınma üzere insani muhtaçlıkları, özellikli biçimde tertipli olarak karşılanmalıdır. Zelzelenin birinci anından itibaren kendileri de birer depremzede olmasına karşın bölgede fedakarca sıhhat hizmeti sunmaya devam eden sıhhat çalışanlarına bir dik kademe ilerlemesi sağlanması için yasal düzenleme çalışması yapılmalıdır. Zelzele bölgesinde çalışmaya devam eden tüm sıhhat çalışanlarına en az bir yıl müddetle olmak üzere bölgede ömür ve çalışma şartları olağana dönene kadar çift taban maaş ödenmelidir. Depremzede tüm sıhhat çalışanlarına, yaşanan afetin olumsuz tesirlerinin bir nebze azaltılabilmesi için 10 maaş acil hayat yardımı verilmelidir.
“SAĞLIKTA ŞİDDETE SIFIR TOLERANS GÖSTERİLMELİ VE SIHHATTE ŞİDDETİ ÖNLEYECEK TESİRLİ BİR ŞİDDET YASASI ÇIKARILMALIDIR”
Sağlık işçilerinin ağır ve makus çalışma şartları hemen düzeltilmelidir. Sabit ödeme, performans ödemesi üzere sıhhat çalışanlarının mağduriyetine sebep olan ve çalışma barışını bozan uygulamalara son verilmeli; en düşüğü yoksulluk hududunun üzerine olacak biçimde, takım derecesine nazaran maaşlarda kademeli artış yapılmalıdır. Tüm sıhhat işçilerini kapsayacak kademeli ek gösterge artışı yapılmalıdır. Sıhhatte şiddete sıfır tolerans gösterilmeli ve sıhhatte şiddeti önleyecek tesirli bir şiddet yasası çıkarılmalıdır. Sıhhat işçilerinin çocuk bakım sorunun tahlili için haftanın 7 günü 24 saat kesintisiz hizmet veren bakımevi, kreş ve anaokulu düzenlemesi hayata geçirilmelidir. Kâfi sayıda sıhhat çalışanı istihdam edilmeli, işçi açığı kapatılmalıdır. Tüm sıhhat işçilerine, geçmişe tesirli olarak yıllık 90 gün yıpranma hissesi hakkı verilmelidir. Sıhhati piyasalaştıran siyasetlere son verilmeli, Atatürk’ün başlattığı ulusal, kamucu ve halkçı sıhhat siyasetlerini tekrar hayata geçirilmelidir.
Yüzyıl evvel yurdumuz toprakları emperyalistler tarafından işgal edildiğinde gitmeyen, direnen ebedi başkanımız Atatürk’ün silah ve uğraş arkadaşı kahraman Tıbbiyeli Hikmet Boran’ın yüz yıl sonraki meslektaşları olarak; karşılaştığımız tüm zahmetlere karşın mesleklerimizin onuru ile ulusal, kamucu, fiyatsız ve nitelikli sıhhat hizmeti sunmak için çaba edeceğiz.”