Gazze’de Eyyubiler periyoduna ilişkin “Kemaliye Medresesi” restore edilmeyi bekliyor
NUR EBU Gazze Şeridi’nin doğusundaki Ez-Zeytun Mahallesi’nde çağdaş dükkan ve konutlar ortasında adeta kaybolmuş durumda olan Eyyubiler devrine ilişkin “Kemaliye Medresesi” restore edilmeyi bekliyor.
Eyyubiler periyodunda 1237 yılında inşa edilen ve Eyyubi mimarisinin en kıymetli temsilcilerinden biri olan Kemaliye Medresesi, birtakım cılız onarımlara karşın yirmi yılı aşkın müddettir bahtına terk edilmiş durumda. Gerekli onarım ve bakım çalışmalarının yapılmaması nedeniyle yapıda aşınma izleri görülmeye başlanmış.
Binanın büyük pencerelerinin üzerinde açıkça görünen iki motif dışında, iç ve dış dizaynında İslami geometrik yahut bitkisel motifler yer alıyor. Lakin vakitle birtakım motif ve dekorasyonların silindiği söyleniyor.
Eyyubilerin Haçlılarla yaptığı savaşlarla meşgul olmaları sonucu yapılarda kullanılan süslemelerin azlığı, tarihçiler tarafından Eyyubi periyodu mimarisinin özelliklerinden biri olarak kabul ediliyor.
Kemaliye Medresesi, kapıların dizaynında ve kimi dış revak ve eyvanlarda bulunan kemerlerle bezenmiş olup iki kattan oluşuyor. Her katta birkaç oda bulunuyor. Medrese içinde bulunan her oda geniş bir avluya açılıyor.
Medrese, ismini Eyyubi Sultanı Kamil bin Adil’den aldı
Gazze’deki Paşa Sarayı Arkeoloji Müzesi Müdürü ve birebir vakitte Turizm ve Eski Eserler Bakanlığında turist rehberi olan Neriman Hella, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Tarih boyunca Gazze Şeridi çok sayıda medreseye sahip oldu. Bunlardan yalnızca Kemaliye Medresesi ayakta kalabildi.” dedi.
Medresenin, Selahaddin Eyyubi’nin yeğeni Sultan Kamil bin Adil tarafından 1237 yılında yaptırıldığını ve ismini da ondan aldığını aktaran Hella, kurulduğu günden bu yana buranın İslam hukuku eğitimleri için tahsis edildiğini belirtti.
Hella, 570 metrekarelik bir alan üzerine inşa edilen fakat vakitle 300 metrekareye kadar küçülen medresenin, bir vakitler alimler, yoksullar ve tüccarların barınması için de kullanıldığını kaydetti.
Medresenin 1930’larda Gazze Belediye Lideri Fehmi Beyefendi el-Hüseyni periyodunda orta kademe için kız okuluna dönüştürüldüğünü belirten Hella, karşılaştığı Filistinli birtakım yaşlı bayanların kendisine bu okuldan mezun olduğunu söylediğini aktardı.
Bu tarihi yapının mülkiyetinin Gazze Şeridi içinde ya da dışındaki kimi Filistinlilere ilişkin olduğunu ve bu durumun bakanlığın yapı üzerindeki denetimini ve onarım çalışmalarını engellediğini söyleyen Hella, yapının kimi sahiplerinin şu anda ikinci katta yaşadığını belirtti.
Medrese ilgi görürse kültür merkezine dönüştürülebilir
Bakanlığın, 2015 yılı sonunda medresenin denetimini bünyesine aldığını ve 2021 yılında İslam Üniversitesi’ndeki Miras Mimarlık Merkezi (İyvan) ile işbirliği içinde küçük çaplı bir restore çalışması yaptığını tabir eden Hella, 2022 yılında da kimi gönüllüler tarafından temizliğinin yapıldığını söyledi.
Ancak bütün bunlara karşın kapsamlı bir onarım ve bakım için gerekli bütçenin bulunmadığına işaret eden Hella, günümüze kadar ayakta kalabilen Kemaliye Medresesi’nin periyodik olarak bakım ve paklığa gereksinimi duyduğunu, ilgi görmesi halinde de kültür merkezine dönüştürüleceğini tabir etti.