EYT’li olabilmek için 2002 öncesinde 3 yıl kesintisiz prim mi ödemek gerekiyor?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili düzenlemeleri içeren Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, geçen hafta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

TARTIŞMALARA MEVZU OLAN ŞART

Düzenlemede yer alan koşullu hususlar sebebiyle ise 2002 yılı öncesinde 3 tam yıl hizmeti olmayan memurlarla esnaf ve çiftçilerin emekli olamayacağına ait tartışmalar alevlendi. Genel Sağlık-İş Sendikası, EYT düzenlemesinin 2002 öncesine yönelik 3 yıl koşulu getirmediğini savunan SGK idaresini, ‘kanunu yanlış yorumladığı’ gerekçesiyle istifaya çağırdı.

CUMHURBAŞKANLIĞI’NA MÜRACAATTA BULUNDULAR

Sözcü’de yer alan habere nazaran sendika, mağduriyeti önleyecek yasal değişikliğin yapılması için Cumhurbaşkanlığı’na gönderdikleri müracaatın hemen sürece alınması talebinde bulundu. EYT düzenlemesini hukukçularına inceleten Genel Sağlık-İş, eski Emekli Sandığı Kanunu’nun süreksiz 205’inci hususu ile ilgili bentlerinde yer alan mühlet koşulu nedeniyle kimi sıhhat çalışanlarının (memur) EYT hakkını kullanamayacağı, hasebiyle emekli olamayacağı sonucuna vardı.

GERİYE DÖNÜK HAK TALEP EDİLEMEYECEK

Düzenleme ile Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’na süreksiz unsur eklenerek ilgili kanunlara nazaran kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanacak olanlar, kelam konusu kararlarda yaş dışındaki başka kaideleri taşımaları halinde yaşlılık yahut emekli aylığından yararlanacak.

Geriye dönük rastgele bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek. Birinci sefer yaşlılık yahut emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık yahut emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel kesim iş yerinde toplumsal güvenlik takviye primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, toplumsal güvenlik takviye primi patron payının 5 puanlık kısmına isabet eden meblağ Hazinece karşılanacak. Toplumsal güvenlik dayanak primi patron payı indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.

İŞ KONTRATLARININ FESHEDİLMESİNİ MECBURÎ TUTAN DÜZENLEMELER KALDIRILACAK

Kamu kurum ve kuruluşlarında takıma alınan emekçiler, vilayet özel yönetimleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli yönetim birliklerinde, birlikte yahut farklı başka sermayesinin yarısından fazlası vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ilişkin şirketlerde personel statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık yahut malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları yahut şirketlerce iş mukavelelerinin feshedilmesini mecburî tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.

NASIL BAŞVURULACAK?

Kanunun Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla emekli olmak isteyenler için müracaat süreci de başladı. Buna nazaran, emekli olmak isteyenler e-Devlet üzerinden ya da toplumsal güvenlik merkezlerine müracaat yapabilecek. Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesi olanlar, EYT düzenlemesi ile emeklilik hakkı kazanabilecek. Şartları yerine getirenler, Mühlet sonu olmaksızın, SGK ve e-Devlet’ten müracaat yapabilecek. EYT düzenlemesinden yararlanmak isteyenler emeklilik için müracaat dilekçesi verecek.

Çalışmayanlar yalnızca emeklilik başvurusu yaparak süreçlerini başlatabilecekler.
Çalışan EYT’liler için ise birkaç kademeli bir müracaat süreci gerçekleşecek.
Emeklilik başvurusu yapmak isteyen çalışan EYT’liler öncelikli olarak işyerlerinden çıkış evrakı alacaklar.
Bu doküman ile emeklilik müracaatlarını gerçekleştirecekler.
Daha sonra emeklilik kararının akabinde tüm EYT’liler ve emekliler istedikleri bir işyerinde çalışabilecek.
Çalışan emeklilerin maaşlarında rastgele bir kesinti olmayacak.
Emekli olduktan sonra bir kamu kurumunda çalışanların emekli maaşları kesiliyor.
Diğer emekliler hem çalıştıkları işyerlerinden hem de SGK’dan maaş alabiliyor.

YASAYLA İLGİLİ ÖNE ÇIKAN DETAYLAR

8 Eylül 1999 ve öncesinde işe girenler düzenlemeden yararlanacak.
EYT’de rastgele bir yaş sonu uygulanmayacak.
Yaş dışında prim günü ve sigortalılık müddeti kaidelerini taşıyanlar aylık alabilecek.
Emekli olduktan sonra tıpkı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 takviye primi verilecek.
Kadroya alınan çalışanlar ile personel statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş mukavelelerinin feshini mecburî tutan düzenleme yürürlükten kalkacak.
EYT’lilerin kıdem tazminatına ait Kredi Garanti Fonu’ndan takviye verilecek.
Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye nazaran 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek.
5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.