Eski İsrail Başbakanı Bennett, ülkeyi sarsan “yargı reformu” krizini kıymetlendirdi Açıklaması

İsrail’in eski başbakanlarından Naftali Bennett, ülkede Savunma Bakanı’nın misyondan alınmasına yol açan tartışmalı yargı düzenlemesinin yarattığı siyasi kriz için, “İsrail, Yom Kippur Savaşı’ndan beri en büyük tehlike altında.” yorumunu yaptı.

Binyamin Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören “yargı reformu”, ülke genelinde 12 haftadır protestolara neden olurken, düzenlemenin durdurulması davetinde bulunan Savunma Bakanı Gallant’ın pazar akşamı misyondan alınması bardağı taşıran son damla oldu. Gallant’ı misyondan alması üzerine yüz binlerce İsrailli sokaklara döküldü.

İsrail eski Başbakanı Bennett, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, tartışmalı yargı düzenlemesinin yarattığı siyasi kriz için “İsrail, Yom Kippur Savaşı’ndan bu yana hiç olmadığı kadar büyük bir tehlike altında.” yorumunu yaptı.

Başbakan Netanyahu’ya, Gallant’ı misyondan alma kararını geri çekmesi için davette bulunan Bennett, hükümetin “yargı ıslahatını askıya almasını ve müzakerelere gitmesini” istedi.

Bennett, “Kimin haklı kimin haksız olduğu değerli değil. Tüm göstericileri ve İsrail vatandaşlarını, protestoları şiddete başvurmadan ve kan dökmeden yapmaya davet ediyorum. Biz kardeşiz.” tabirlerini kullandı.

“Yom Kippur Savaşı” yahut “1973 Arap-İsrail Savaşı” olarak isimlendirilen ve 6-25 Ekim 1973 tarihleri ortasında yaşanan savaşta, Mısır ve Suriye liderliğindeki Arap devletleri İsrail’e karşı savaş başlatmıştı.

Netanyahu hükümetinin tartışmalı “yargı reformu”

Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandıran, yargının, yargıçların seçimi üzerindeki tesirini azaltan bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının birtakım yetkilerini Meclise devretmeye yönelik atılımları, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı düzeneği ortasında tansiyona yol açmıştı.

Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak vazife yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclisin çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” karşıtlık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.

Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.

Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve milletlerarası alanda ağır biçimde eleştirilmişti.

Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, taraflara “iç savaş” uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.

İsrail ordusunda savaş pilotları, denizaltı subayları, siber güvenlik uzmanları, özel kuvvetler üzere ünitelere bağlı binlerce yedek asker, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesini uygulaması durumunda vazifelerine devam etmeyeceklerini yahut eğitimlere katılmayacaklarını açıklamıştı.

İsrail’de iç ve dış istihbarat teşkilatları, başka güvenlik kurumlarının çalışanları da yaptıkları açıklamalarla hükümetin yargı düzenlemelerine karşı itirazlarını duyurmuştu.

Devam eden tartışma ve reaksiyonlara karşın “yargı reformu” kapsamındaki “başbakanın vazifeden alınmasını zorlaştıran” yasa tasarısı 23 Mart’ta Meclisten geçmişti.

Bugün Meclise getirilmesi planlanan öbür yasa tasarısı, hükümetin, Yüksek Mahkeme üyelerinin belirlenmesinde öncelikli kelam sahibi olmasını ve böylece Yüksek Mahkeme liderini belirleyebilmesini öngörüyor.

Netanyahu öncülüğündeki koalisyon, yargı düzenlemesine karşı davet yapan Gallant ve öteki Likud milletvekillerinin hükümetten takviyesini çekmesi durumunda tartışmalı yargı paketini geçirmekte Meclis çoğunluğunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.