Esed rejiminin Dışişleri Bakanı ile Ürdün’de yapılan görüşmede “Suriyeli mülteciler” konusu öne çıktı

Ürdün, Suudi Arabistan, Irak, Mısır ve Suriye’deki Beşşar Esed rejimi dışişleri bakanları, Suriyeli mültecilerin ülkelerine inançlı formda dönmelerinin öncelikli problem olduğu konusunda mutabık kaldı.

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Suriye’deki Beşşar Esed rejiminin Dışişleri Bakanı Faysal el-Mikdad ile Ürdün’ün başşehri Amman’da görüştü.

Basına kapalı gerçekleşen toplantının akabinde yayımlanan sonuç bildirgesinde, “Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Mısır dışişleri bakanları, Suriye krizi ile onun milletlerarası ve bölgesel yansımalarının tümüyle bitmesine öncelik verdiklerini teyit etti.” tabirleri kullanıldı.

Bakanların, Esed rejimi Dışişleri Bakanı Mikdad ile “müzakereler konusunda” mutabakat sağladıklarına işaret edilen sonuç bildirgesinde, Birleşmiş Milletlerin (BM) eforlarıyla uyumlu olacak kelam konusu müzakerelerin takviminin ise daha sonra kararlaştırılacağı bilgisine yer verildi.

Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşü öncelikli mesele

Amman’da gerçekleşen dışişleri bakanları toplantısında “Suriyeli mültecilerin istekli ve inançlı halde ülkelerine dönmelerinin öncelikli sorun olduğu” vurgulanan sonuç bildirgesinde, mültecilerle ilgili adımların derhal atılması gerektiği kaydedildi.

Esed rejiminin BM kuruluşlarıyla uyum halinde mültecilerin döneceği bölgelerin muhtaçlıklarını belirleme çalışmalarına başlayacağına işaret edilen bildirgede, genel af dahil mültecilerin dönüşünü kolaylaştıracak birtakım adımların da atılabileceği aktarıldı.

İlk etapta Ürdün’deki yaklaşık 1000 Suriyeli mültecinin ülkelerine istekli dönüşü için Esed rejimi ile Amman hükümetinin ilgili BM kuruluşlarıyla işbirliğine gideceği belirtilen bildirgede, Ürdün’den sonra öbür ülkeleri de kapsayacak biçimde çemberin genişletilebileceği söz edildi.

Uyuşturucu kaçakçılarıyla uğraşta işbirliği

Suriye topraklarında terör kümelerinin varlıklarını bitirecek kapsamlı uğraş için Esed rejimi ve ilgili ülkeler ile BM’nin işbirliğine gitmesi konusunda mutabık kalındığına işaret edilen sonuç bildirgesinde, şu tabirlere yer verildi:

“Suriye’nin kendi toprakları üzerinde denetimi sağlaması, hukukun üstünlüğü, ülkedeki silahlı ve terörist kümelerin varlığını sonlandırması ve dış müdahalelerin durması için yasal uğraşlarında kendisine ve kurumlarına dayanak vermeye çalışılacak.”

Suriye ve komşu ülkeler ile Suriye sonlarından yapılan uyuşturucu kaçakçılığından etkilenen ülkeler ortasında da işbirliğine gidileceği aktarılan sonuç bildirgesinde, bu bağlamda bir ay içinde Esed rejimi, Ürdün ve Irak’ın Suriye’deki uyuşturucu kaynaklarını belirleyecek siyasi ve güvenlik gruplarını oluşturma konusunda işbirliği yapacağı kaydedildi.

Sonuç bildirgesinde, Suriye Anayasa Komitesi’nin en kısa müddette çalışmalarına yine başlamasını sağlayacak adımları atma konusunda mutabakata varıldığı belirtildi.

Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşü

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, toplantının akabinde düzenlediği basın toplantısında, “Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönme kararı, Arap Birliği’nin çalışma düzeneği doğrultusunda alınacak bir karar.” dedi.

Bugünkü toplantıda tesirli kararlar almak için net olmaya çalıştıklarını lisana getiren Safedi, “Toplantıya Arap Birliği’ni değil, kendimizi temsilen katıldık.” diye konuştu.

Irak haber ajansı INA’da yer alan habere nazaran, toplantıda konuşan Irak Dışişleri Bakanı Hüseyin de bağlantılarda diyalog kanalları açmak için Suriye ve Arap ülkeleri ortasında uzlaşmaya dayalı bir formül bulmaya çalıştıklarını söyledi.

Amman’daki toplantının, 19 Mayıs 2023’te Suudi Arabistan’da düzenlenmesi beklenen 32. Arap Birliği Tepesi öncesi olması dikkati çekiyor.

Arap Birliği, Suriye’deki iç savaş nedeniyle 12 Kasım 2011’de Esed rejiminin Birliğe üyeliğini askıya almıştı.