Elek altı çerezlik ayçiçeği, bu tesiste yağa ve küspeye dönüşüyor

Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde üretilen çerezlik ayçiçeğinin elek altı olarak tabir edilen kısmını, ayçiçeği yağı ve küspesine dönüştürerek iktisada kazandıran tesis hayata geçti. Tesisteki süreçlerin akabinde eserin 5 kat daha katma pahalı bir pozisyona geldiğinin altını çizen firma yetkilisi Sefa Tıraş, bu sistemi bölgeye kazandırmanın memnunluğunu yaşadıklarını söz etti.

Elbistan, çerezlik ayçiçeği üretiminde Türkiye’nin merkez üssü olarak ön plana çıkıyor. Ovanın bereketli topraklarından hasat edilen ayçiçeği, sofralara ulaşmadan evvel bir dizi süreçten geçiyor. Elenen ayçiçeklerinin makul büyüklükte ve dolgunlukta olanları piyasaya sunuluyor. Standartlara uyan ölçüdeki ayçiçeği, iç piyasanın yanı sıra 25’ten fazla ülkeye ihraç ediliyor. Standartları karşılamayan ayçiçekleri ise ‘elek altı’ olarak isimlendirilerek neredeyse atıl duruma geliyor. Her yıl binlerce ton ayçiçeği bu halde bedelini yitiyor. Elbistan’da uzun yıllardır çerezlik ayçiçeği satışı yapan bir firma, atıl olan bu elek altı ayçiçeğini yine iktisada kazandırmak için kolları sıvadı. Her ne kadar çerezlik de olsa bünyesinde barındırdığı yağı sıkmak ve posasını da ayçiçeği küspesi olarak hayvancılıkta kullanmak için tesisi kuran firma, bölgede bir unsur imza attı. Elbistan Sanayi Sitesi’ndeki tesis, günlük 25 ton ayçiçeğini presleyerek yağını çıkarıyor. Elde edilen ayçiçeği yağı, tanklarda depolandıktan sonra bölgedeki rafine tesislerine satılıyor. Ayçiçeği küspesi de hayvan yetiştiricileri için satışa sunuluyor.

Katma pahası 5 kat artıyor

Tesisteki süreçlerin akabinde eserin 5 kat daha katma bedelli bir pozisyona geldiğinin altını çizen firma yetkilisi Sefa Tıraş, bu sistemi bölgeye kazandırmanın memnunluğunu yaşadıklarını tabir etti.

Çerezlik olarak sattıkları ayçiçeğinin elek altında kalan kısmının ekonomik açıdan önemli bir kayıp olduğunu vurgulayan Tıraş, “Bölgemiz, çerezlik ayçiçeği üretiminde hatırı sayılır bir noktada. On binlerce dekar yerde üretilen ayçiçeğimizi, eleme süreçlerinin sonrasında paketleyerek yurt içi ve yurt dışı piyasaya sunuyoruz. Tabi bu noktada işin bir de bilinmeyen kısmı var. Tarladan çıkan ayçiçeğinin hepsi satılmıyor. Makul standardı sağlamayanlar elek altı olarak kalır. Bu da totalde büyük sayılara tekabül eder. Biz de firma olarak bu atıl duruma gelen ve ekonomik pahası düşen elek altı ayçiçeğini yine kıymetlendirmek istedik. Olağanda ayçiçeği yağı, yağlık çeşitten elde edilse de çerezlik de bünyesinde birebir yağı barındırır. Yağın pres makinesinde sıkılması sonrasında kalan posası da ayçiçeği küspesi olarak hayvancılıkta aranan bir esere dönüşür. Bu dönüşümü sağlamak maksadıyla sanayi sitemizde bir tesis kurduk. Burada günlük 25 ton elek altı ayçiçeğini işleyebiliyoruz. 1 tondan da 150 kilogram kadar yağ elde ediyoruz. Elde ettiğimiz yağın sofrada kullanılması için de tanklarda bekletip bölgemizdeki rafine tesislerine gönderiyoruz. Yağını aldıktan sonra deriye kalan kısmı da küspe olarak ayrıyeten depoluyoruz” formunda konuştu.

Ayçiçeği posasının yüzde 30’un üzerinde ham protein içerdiğini anlatan Tıraş, “Ayçiçeğinden yağ üretilmesi esnasında çıkan ayçiçeği küspesini de hayvan yemi olarak satışa sunuyoruz. Ayçiçeği tohumu küspesi, epeyce uygun bir protein, güç ve selüloz kaynağı olarak kullanılıyor. Tesisimizde bölgemiz hayvancılığı için ehemmiyet arz eden bu yem unsurunu de üretmiş oluyoruz” tabirlerini kullandı. – KAHRAMANMARAŞ