“Doğa temelli tahliller ile kentler, iklim değişikliğine dirençli hale getirilebilir”
İklim değişikliğinin her geçen yıl tesirini daha fazla hissettirdiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, kentlerin global ısınmada değerli rol oynadığını aktardı. Korgavuş, “Kentlerin peyzajı, tasarım ve planlanması iklim değişikliği ile uğraşta kıymetli bir yer tutmaktadır. Yenilenebilir güç kaynaklarının kullanılması, geri dönüşümün arttırılması, tabiat temelli tahliller ve afet idare planları ile kentleri iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirmek mümkündür” dedi.
Yeditepe Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Kentsel Tasarım ve Peyzaj Mimarlığı Kısmı Lideri Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, global ısınmanın boyutları ve kentlerin global ısınma üzerine tesirine ait bilgi verdi. 2022 yılının evvelki yıllara nazaran daha sıcak ve kurak geçtiğini söz eden Korgavuş, Meteoroloji Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran kuraklık riskinin giderek arttığını vurguladı.
“BİN 30 SIRA DIŞI HAVA OLAYI YAŞANDI”
Meteoroloji Genel Müdürlüğü datalarına nazaran 2022 yılında, bin 30 sıra dışı hava olayı yaşandığını kaydeden Korgavuş, şu sözleri kullandı:
“Neredeyse tüm kara alanlarında artık daha sıcak günler ve sıcak hava dalgaları görülmektedir ve görülmeye de devam edecektir. NASA’ya nazaran 2022’de üst üste üçüncü serinletici tesire sahip La Nina (soğuk evre) yılı yaşanmış olmasına karşın dünya genelinde bugüne kadar ölçülen en sıcak beşinci yıl olarak rekor kırdı. La Nina’nın serinletici tesirinin global sıcakları düşürdüğü, La Nina olmasaydı global ortalama sıcakların çok daha yüksek olacağı kestirim edilmektedir. İngiltere Meteoroloji Ofisi’ne (UK Met Office) nazaran, üst üste üç yıl yaşanan serinletici tesire sahip La Nina 2023 yılında sona erdi ve bu yıl sıcak evre olarak tanımlanan El Nino tesirinin görülmesi beklenmektedir. Bu sebeple İngiltere Meteoroloji Ofisi, 2023’ün kayıtlardaki en sıcak yıllardan biri olacağını ön görmektedir.”
“HER YIL 13 MİLYON İNSAN BU NEDENLE HAYATINI KAYBEDİYOR”
İklim değişikliğinin çevresel, toplumsal ve insan sıhhati üzerinde hem direkt hem dolaylı birçok tesirinin gözlendiğine işaret eden Bengi Korgavuş, “Birleşmiş Milletler datalarına nazaran çevresel faktörler, her yıl yaklaşık 13 milyon insanın hayatını almaktadır. İklim değişikliği insanları fakirleştiren etkenleri arttırarak toplumları yoksullaştırmaktadır. Yeniden Birleşmiş Milletler datalarına nazaran son on yılda, hava durumuyla ilgili olaylar her yıl ortalama 23,1 milyon insanı yerinden etmiş ve çok daha fazlasını yoksulluğa karşı savunmasız bırakmıştır. Mültecilerin birden fazla, en savunmasız ve iklim değişikliğinin tesirlerine ahenk sağlamaya en az hazır olan ülkelerden gelmektedir” diye konuştu.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, günümüzde dünya nüfusunun yarısından fazlasının kentlerde yaşadığını anımsatarak “Kentler, toplam dünya yüzeyinin yalnızca yüzde 3’ünü kaplamalarına rağmen güç tüketiminin yüzde 60 – 80’inden ve karbon emisyonlarının yüzde 80’inden sorumludur. Milyonlarca nüfusun yaşadığı kentler hem iklim değişikliğinin baş aktörleridir hem de iklim değişikliğine bağlı felaketlerden ekolojik, ekonomik ve toplumsal olarak en çok ziyan gören alanlardır. Bu sebeple kentleri iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirmemiz gerekmektedir” değerlendirmesinde bulundu.
Korgavuş, iklim değişikliğine dirençli kentler için ise şu tekliflerde bulundu:
“Küresel ısınmanın 1,5 dereceyle sınırlanması için toprak, güç, sanayi, bina, ulaşım ve kentlerde süratli ve geniş kapsamlı dönüşümler yapılması gerekmektedir. Kentlerdeki yeşil alanların artırılması ile kentlerdeki karbondioksit ölçüsü ve ısı adası tesirinin azaltılmasına, havanın temizlenmesine, kentin su metodunun geliştirilmesine, sel, taşkın ve erozyon riskinin azalmasına katkı sağlanabilir. Kentlerde geçirimli gereçlerin kullanımı, yeşil altyapı sistemleri ve yağmur bahçelerinin oluşturulması ile yağmur suyu idaresi yapılarak iklim değişikliği nedeniyle su kıtlığı çeken kentlerde su muhtaçlığı karşılanabilir. Ulaşımda yaya ve bisiklet kullanımına öncelik verilen yaya odaklı tasarım ve toplu taşıma sistemlerinin arttırılması ile kentlerde fosil yakıt kullanımı ve ulaşım kaynaklı karbon emisyonları azaltılabilir. Ayrıyeten kentlerde yenilenebilir güç kaynaklarının kullanılması, geri dönüşümün arttırılması, tabiat temelli tahliller ve afet idare planları ile kentleri iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirmek mümkündür.”