Doç. Dr. Oğuz Akın Düzgün: Zelzeleye destekli yapılar 3 evreli inşa edilmeli

ERZURUM Atatürk Üniversitesi’nden Doç. Dr. Oğuz Akın Düzgün, zelzeleye destekli yapıların 3 evreli inşa edilmesi gerektiğini belirterek, “Mekan açmak için bölme duvarlarını kaldırmak, balkonu mutfağa ek etmek uygun değil. Kirişten boru geçirmek için delikler açmak uygun değil. Bina başlangıçta nasıl tasarlanmışsa; o formda koruma etmek lazım” dedi.

Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde bölgede inceleme yapan Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Akın Düzgün, afette daha çok eski binaların yıkıldığını belirtti. Hasar gören ya da yıkılan binalarda yanlışsız mühendisliğin uygulanmadığını, materyal ve donatı kalitesinin çok düşük olduğunu belirten Doç. Dr. Düzgün, yeni yapılarda da yüklü olarak yerden kaynaklanan sorunlar tespit ettiklerini söyledi.

DEPREME DESTEKLİ YAPI İÇİN 3 AŞAMA

Türkiye’nin zelzele ülkesi olduğunu söz eden Doç. Dr. Düzgün, “Depremi engellememiz kelam konusu değil. Hasebiyle sarsıntıya karşı yapıların güçlü formda tasarlanması gerekiyor. Zelzeleye sağlam yapıdan kastımız; hiç hasar olmayacak değil. Hasar alacak lakin temel felsefimiz; şiddetli zelzelelerde yapıların göçmeden ayakta kalması. Zelzeleye sağlam yapı tasarımı 3 kademeden oluşur; birincisi tasarım, ikincisi üretim, üçüncüsü kullanım kademesi. Bu etaplarda dikkat edilmesi gereken konular var. 3 etapta da belirtilen kurallara ve yönetmeliklere uyulursa; meydana gelebilecek sarsıntılarda binalarımız hasar görebilir lakin can kaybını asgariye indirmiş ya da engellemiş oluruz” diye konuştu.

‘HER BASAMAK SIKI FORMDA DENETLENMELİ’

Tasarım evresinin çok kıymetli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Düzgün, “Bu kademenin en değerli hususu; taban özelliklerinin gerçek biçimde belirlenmesi. Gerçek ve düzgün yer etüt raporlarının hazırlanması gerekiyor. Yapının kullanım gayesine nazaran; yönetmeliklerde öngörülen mevzulara dikkat edip, projeler hazırlanmalı. Projeler hazırlandıktan sonra dört dörtlük uygulanması gerekiyor. Her basamağında; herkesin yaptığı iş ölçüsünde sorumlu olması kaydı ile önemli kontrol yapılmalı. Yalnızca beton ya da donatı kontrolü değil; her basamak sıkı bir halde denetlenmeli. Materyallerden numune alınıp, projedeki özellikleri sağlayıp sağlamadığının tespit edilmesi gerekiyor. En çok yapılan yanlışlardan birisi, bu; taze betona, kalıba dökülecek betona asla su katılmamalı. Mümkünse binalarımızı bitişik nizamda yapmamamız lazım. Şayet bitişik nizamda konut yapılacaksa; ortalarında yönetmeliklerde belirtilen aralıkların olması lazım. Sarsıntı bölgesinde bitişik nizamdaki binaların birbirine tesirlerinden ötürü hasar aldığını gördük? dedi.

‘İŞÇİLERİ DE EĞİTMEMİZ LAZIM’

Mümkün olduğunca deniz kumu kullanılmaması gerektiğini belirten Doç. Dr. Düzgün, ‘Eğer deniz kumu kullanacaksak; çok düzgün halde yıkayıp, tuzdan ayırmamız gerekiyor. Tuz, donatılarda korozyona neden olduğu için yapının performansına tesir eden bir parametre. Her basamağında kurallara, yönetmeliklere uygun bir biçimde binamızı yapmamız lazım. İnşaatlarda, şantiyelerde çalışan emekçileri de eğitmemiz lazım. Alışılagelmiş yanlışları engellemek için onları da eğitmemiz gerekiyor. Burada herkesin misyonuna nazaran sorumluluğu var” sözlerini kullandı.

‘BİNAYI NEMDEN KORUMAK LAZIM’

Kullanım etabına da vurgu yapan Doç. Dr. Düzgün, “Kullanım esnasında da dikkat edilmesi gereken konular var. Yer açmak için bölme duvarlarını kaldırmak, balkonu mutfağa ek etmek uygun değil. Kirişten boru geçirmek için delikler açmak uygun değil. Bina başlangıçta nasıl tasarlanmışsa; o halde koruma etmek lazım. Binayı nemden korumak lazım. Bunlara dikkat edersek, sarsıntıya güçlü olarak tasarlanan binamız, kullanım etabında da sarsıntıya dayanıklılık gösterecektir” diye konuştu. (DHA)