‘DEPREM BÖLGESİNDE KİMİ YERLERDE SINIR VE KAYNAK SORUNLARI NEDENİYLE SAĞLIKLI SUYA ERİŞİM YOK’

KAHRAMANMARAŞ merkezli sarsıntıların akabinde bölgeye giden Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Etraf Teknolojisi Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Azize Ayol, kent şebekelerinde suyun dağıtım evresinde su ve kanalizasyon çizgilerinde oluşan kırıklar nedeniyle mikrobiyal kirlenme olduğunu belirterek, Aşikâr bölgelerde çizgilerimizin düzgün çalışmaması ve kaynaktaki kimi sorun nedeniyle sağlıklı suya erişim yok dedi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın uyumunda DEÜ’den bölgeye giden takımda yer alan DEÜ Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Etraf Teknolojisi Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Azize Ayol, zelzele bölgesindeki yüzey ve yer altı suyu kaynaklarının insan sıhhati açısından kullanılabilirliği istikametinde araştırma gerçekleştirdi. DEÜ grubu olarak bölgede farklı alanlarda çalışma yaptıklarını aktaran Prof. Dr. Ayol, yüzey ve yer altı suyu kaynakları yanı sıra baraj göllerinden su numuneleri toplayıp, tahlil ettiklerini belirtti. Prof. Dr. Ayol, Sarsıntı bölgesinin genelinde yer altı sularının değerli oranda, bilhassa zelzelenin gerçekleştiği birkaç gün içerisinde kimilerinin 3-4 saat akmadığı, kaybolduğu ya da fay kırıkları nedeniyle taraf değiştirdiği konusunda tespitlerimiz oldu. Malatya’da Kaptaj suyu, topraktaki mineraller daima çözündüğü ve hareket halinde olduğu için çamurlu akıyor. Hatay’da Harbiye Şelalesi’nin de zelzelenin olduğu gün ve sonrasında çamurlu aktığı, akabinde berraklaştığını görüyoruz. Bir kısım yer altında gelen sular berraklaşırken; bir kısım sular hala fay faaliyetleri, artçı sarsıntılar nedeniyle çamurlu akıyor dedi.

‘DENİZ SUYUNUN BÜSBÜTÜN KIYI AKİFERİ İLE BİRLEŞTİĞİNİ GÖRDÜK’

Yüzeysel sularla ilgili çalışmaların devam ettiğini belirten Prof. Dr. Ayol, Yüzeysel sularla ilgili su numuneleri aldık ve örnekleme faaliyetlerimiz devam ediyor. Lakin muhakkak bölgelerde, örneğin İskenderun’da deniz suyunun büsbütün kıyı akiferi (kıyı yerleşimlerindeki yer altı suyu) ile birleştiğini gördük. Deniz suyu akiferin içerisine kıymetli ölçüde bir teşebbüs yapmış. Kıyı bölgelerde bu çeşit deniz suyu teşebbüsleri var. Yer altı sularıyla ilgili sarsıntı faaliyetlerinin devam etmesi nedeniyle birtakım bölgelerde suyun çamurlu akması kelam konusu. İçme suyu ve kanalizasyon sistemlerindeki önemli boru kırıkları, altyapı ile ilgili problemler nedeniyle içme suyu borularına mikrobiyolojik olarak kirlenmenin olduğunu tespit ettik; kurumlarımızca izleniyor. Bu nedenle içme suyu arıtma, atık su arıtma tesislerimiz bölgede faaliyetteler mi Çöp sızıntılarından su kaynaklarına ulaşabilecek teşebbüsler var mı, üzere hususlarda atık bertaraf tesislerimiz ile ilgili çalışmalar yürüttük diye konuştu.

‘SAĞLIKLI SUYA ERİŞİM KONUSUNDA SORUNLAR DEVAM EDİYOR’

Gaziantep, Hatay, İskenderun içme suyu tesislerinin faaliyette olduğunu fakat sarsıntılar sonucu kent şebekelerinde suyun dağıtım kademesinde su ve kanalizasyon çizgilerinde oluşan kırıklar nedeniyle mikrobiyal kirlenme olabildiğine dikkati çeken Prof. Dr. Ayol, Burada da tesis çıkışında yahut uygun yerlerde yapılan dezenfeksiyon süreçlerinde, klor düzeyinin genelde içme suyu tesisinde ya da içme suyunda bakiye kloru 0,2-5 ppm düzeyinde olmasını isteriz. Lakin sarsıntı bölgesi olduğu için şu an biraz daha fazla klorlama yapılması tavsiye ediliyor. Teşebbüsleri engellemek emeliyle 0,7-1 ppm ortasında klorlama gerekiyor. Muhakkak bölgelerde çizgilerimizin düzgün çalışmaması ve kaynaktaki birtakım sorunlar nedeniyle sağlıklı suya erişim yok. Arıtma tesisleri sayısının artması, gereksinimlerin karşılanması noktasında suyla ilgili sorunlar devam ediyor dedi.

‘BAŞKA BİR ERİŞİM YOKSA KAYNATILIP, SOĞUTULDUKTAN SONRA KULLANILMALI’

Şebeke suyunun öbür bir suya erişim olmadığında yalnızca lavabo üzere yerlerde kullanılabileceğini aktaran Prof. Dr. Ayol, Şayet öteki bir suya erişim yoksa kullanma suyu olarak kullanılabilir. Lakin kullanılan suda mikrobiyal kirlenme olma ihtimaline karşı katiyetle diş fırçalanmaması, göze temas etmemesi üzere halk sıhhati açısından ihtar yapmakta yarar var. Mikrobiyal kirlenmeye karşı kimi vilayetlerimizde sağlıklı suya ulaşım hala yok. Şişe suya ya da âlâ arıtılmış suya erişim yoksa; çok âlâ kaynatılıp, soğutulduktan sonra kullanılması, bilhassa bebeklerde mama imalinde kullanılan suya daha da dikkat edilmesi gerekiyor diye konuştu.