Çocukların 18 aylık olmadan ekranla tanışması sakıncalı bulunuyor

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi (OMÜ) Sıhhat Uygulama ve Araştırma Merkezi Toplumsal Pediatri Bilim Kısmı Lideri Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Ayçiçek Dinçer, doğumdan sonra 18 ay dolmadan çocukların muhakkak ekranla tanışmaması gerektiği ihtarında bulundu.

OMÜ’den yapılan yazılı açıklamada tabirlerine yer verilen Dinçer, gün geçtikçe teknolojik aygıtların insanların hayatında daha çok yer aldığına, toplumsal medya kullanımının da buna bağlı olarak arttığına işaret etti.

2020 yılı bilgilerine nazaran yaklaşık 3,6 milyar kişinin toplumsal medya kullandığını, bu sayının 2025 yılında 4,5 milyara yükseleceğinin varsayım edildiğini belirten Dinçer, internetin ise artık hayatın her alanında olduğunu ve çocukların teknoloji ortamına doğduklarını kaydetti.

Erken çocukluk devrinde çocukların beyin gelişimleri için ebeveynlerin teknolojik aygıtların kullanımı konusunda dikkatli olmaları gerektiğinin altını çizen Dinçer, “Teknoloji gerçek bir halde kullanıldığı vakit yararlı, ancak çok ve uzun müddet kullanımda her manada problemlere yol açıyor. Uzun müddet kullanıldığı vakit bağımlılık yapıyor. Çocuklar bu devirde yaşadıkları olumlu ve olumsuz birçok deneyimden etkileniyorlar. Ebeveynlerin teknolojik aygıt alışkanlıkları, tavırları ve koyduğu limitler epey değerli.” tabirlerini kullandı.

Dünya Sıhhat Örgütüne nazaran günde bir saatten fazla internet kullanılmaması gerektiğini bildiren Dinçer, şöyle devam etti:

“Amerikan Pediatri Akademisi ise yaşlara nazaran sonlandırıyor. Çocuklar telefon, televizyon ve tablete baktıklarında tek taraflı irtibat halinde oluyorlar. Gelişebilmeleri ve öğrenebilmeleri için iki taraflı bağlantı olması gerekiyor. Bu irtibat kelamlı yahut kelamsız olabilir lakin ekran ya da dijital medya bunu çocuklara veremez. Çocukların birinci üç yaşta öğrenebilmesi için yanında anne ve babasının olması gerekmektedir. Bu çift taraflı bağlantısı ebeveyni ile yapabiliyor olması gerekiyor. Kelamsız irtibat de mimik, jestler, göz teması ile gerçekleşir ve bunu ekran çocuklara veremez. Çocuklar ekranda gördükleri bir objeyi üç boyutlu aleme aktaramazlar. Bu yüzden aile nezareti çok değerli. Öğrenmeleri yalnızca ezberleme ve hatırlama yoluyla olur. Münasebetiyle 18 aydan evvel çocukların ekranla tanışmasını istemiyoruz. Amerikan Pediatri Akademisinin önerisi 18-24 ay ortası çocuklarda ebeveyn nezaretinde yüksek kaliteli uygulamaların çocuğa tanıtılması istikametinde.”

Kontrolsüz kullanılan teknolojik aletlerin, çocukların bedensel, zihinsel ve ruhsal gelişimlerini olumsuz etkilediğini vurgulayan Dinçer, şöyle devam etti:

“Çocukların, teknolojik aygıtları uygun olmayan müddet, sıklık ve farklı duruş porsiyonlarında kullanmalarının gelişimsel sorunlar, kas-iskelet sistemi sorunları, fizikî inaktivite, obezite ve uyku kalitesinde yetersizlik üzere sıhhat riskleri doğurduğu görülmektedir. Telefon, tablet ve televizyondaki mavi ışık, melatonin dediğimiz uyku hormonu salınımını baskılıyor ve uyku sorunlarına yol açıyor. Ekrana bakmaktan ötürü görme sorunlarına de sebebiyet verebiliyor. Çocuklarda sağlıklı ömrü geliştirmek için teknolojik aygıt kullanımının mühlet, sıklık ve içeriklerinin nezaret altında olması, kâfi fizikî aktivite, sağlıklı beslenme, uygun uyku ve besleyici bir toplumsal etraf sağlanması gerekiyor.”

“Çocuğu oyalama yolu hiçbir vakit ekran olmamalı”

Telefon, tablet ve televizyon üzere ekranları sakinleştirici olarak kullanmanın yapılan en büyük yanlışlardan biri olduğuna dikkati çeken Dinçer, şunları kaydetti:

“İnternette aile filtreleri kullanılmalı, kesinlikle kullanırken çocuğun yanında olmalıyız. Çocuğunuzla bu mevzu hakkında konuşarak interaktif olmasını sağlamalısınız. Bu keyifli ve güçlü seyahatte alışılmış ki ebeveynlerin bunaldığı vakitler olacaktır. Bunun tahlili katiyen çocuğu oyalama yolu hiçbir vakit ekran olmamalı. Günü kurtaracağız derken çocuğumuzun geleceğini olumsuz istikamette etkilememeliyiz.”