Çin’den “Rusya-Ukrayna Savaşı’nın taraflarından hiçbirine silah satmama” kelamı

Çin Dışişleri Bakanı Çin Gang, ülkesinin Rusya- Ukrayna Savaşı’nda ihtiyatlı ve sorumlu tavır izlediğini belirterek, çatışan taraflardan hiçbirine silah satmayacakları taahhüdünde bulundu.

Çin Gang, Çin’i ziyaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile Tiencin kentindeki görüşmesinin akabinde düzenlenen basın toplantısında, Çin’in çatışmaya barışçıl tahlil bulunmasından yana olduğunu vurguladı.

Ülkesinin silah ve mühimmat ihracatı konusunda ihtiyatlı ve sorumlu tavır izlediğini belirten Çin Gang, “Çin, çatışmanın hiçbir tarafına silah sağlamayacak, ikili fonksiyonu olan eserlerin ihracatını yasalar ve düzenlemeler uyarınca denetleyerek denetim altına alacak.” dedi.

Ukrayna krizinde tüm tarafların itidalli davranması, tansiyonu artıracak adımlardan kaçınarak barış müzakerelerini teşvik etmesi gerektiğini vurgulayan Çin Gang, “Eğer bir tarafın güvenlik çıkarları gözetilmezse, krizler ve çatışmalar kaçınılmaz olur.” değerlendirmesinde bulundu.

Çin Gang’ın kelamları, Pekin idaresinin bugüne dek Rusya’ya silah satışı konusundaki en net açıklaması oldu.

“Çin’den, Rusya’yı saldırganlığa son vermeye ikna etmesini umuyoruz”

Alman Bakan Baerbock da Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulunun daimi üyesi olarak çatışmayı sona erdirme konusunda özel sorumluluğu olduğuna işaret ederek, “Çin’in tahlile bağlılığını vurgulaması düzgün bir şey ancak Çin’in neden şimdiye dek saldırgan Rusya’ya savaşı sonlandırması için davet yapmadığını merak ediyorum.” dedi.

Çin’den savaşı sona erdirmesi için Rusya üzerindeki nüfuzunu kullanmasını isteyen Baerbock, “Çin’den, Suudi Arabistan ve İran ortasındaki barışçı uzlaşmada oynadığı rol üzere, Rusya’yı saldırganlığa son vermeye ve çatışmanın barışçıl tahliline katılmaya ikna etmesini umuyoruz.” diye konuştu.

Çin’in Ukrayna krizindeki tutumu

Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının akabinde “savaş” ve “işgal” sözcüklerini kullanmaktan kaçınmış, Birleşmiş Milletler Genel Heyeti’ndeki oylamalarda çekimser kalarak, Moskova’yı kınamayan az sayıda ülke ortasında yer almıştı.

ABD ve NATO, Pekin idaresine, Rusya’ya savaşta silah dayanağı sağlamaması tarafında ikazda bulunurken, direkt silah satışı olmasa da iki ülke, bu periyotta ortak askeri tatbikatlar dahil askeri işbirliğini sürdürmüştü.

Çin, savaşın yıl dönümü olan 24 Şubat’ta krizin siyasi tahlili için tekliflerini içeren 12 unsurluk “tutum belgesi” açıklamıştı. Dokümanda, gerginliklerin evreli olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.

Ateşkes önerisi, ABD ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra öneriyi fiili durumun kabul edilmesi olarak algılayan Ukrayna tarafından da kabul görmemişti. Kiev idaresi, bu şartlardaki bir barışın “savaşın dondurulması” manasına geleceğini lisana getirmişti.

Rusya da Çin’in görüşüne ehemmiyet verdiğini fakat mevcut şartlarda Ukrayna probleminin tahlilinde barış yoluna geçişin sağlanması için gerekli şartların oluşmadığını bildirmişti.

Çin Devlet Lideri Şi Cinping de 20- 22 Mart’ta Moskova’yı ziyaretinde Ukrayna sıkıntısına siyasi tahlil davetinde bulunmuş, ziyarette, Pekin ile Moskova ortasında stratejik işbirliğinin global boyutta genişletilmesine yapılan vurgu, Çin’in Rusya’ya dayanağının sürdüğünün işareti olarak yorumlanmıştı.