Çin Dışişleri Bakanı Çin Gang, Myanmar’ı ziyaretinde askeri cuntanın önderiyle görüştü
Çin Dışişleri Bakanı Çin Gang, ordunun Şubat 2021’de düzenlediği darbenin akabinde siyasi krizin sürdüğü Myanmar’ı ziyaret etti.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Çin Gang, askeri cuntanın başkanı General Min Aung Hlaing ile görüştü.
Görüşme, Çin’in darbeden bu yana askeri idareyle kurduğu en üst seviye temas oldu.
Bakanlık, açıklamada, General Min’i “Devlet İdare Kurulu Başkanı” yerine “Myanmar lideri” olarak anarak cunta idaresini resmi olarak tanındığı izlenimini vermekten kaçındı.
Çing Gang, görüşmede, Myanmar’daki durumun istikrara kavuşması için siyasi uzlaşma ve geçiş sürecini teşvik etmeyi sürdüreceklerini belirtti.
Çin’in, milletlerarası toplumun Myanmar’ın egemenliğine hürmet göstererek barış ve uzlaşma için yapan rol oynamasından yana olduğunu söz eden Çin Gang, “Tüm tarafların ortalarındaki farklılıkları çözerek anayasal ve yasal çerçevede ulusal bir uzlaşmaya varmasına yönelik gayretleri destekliyoruz.” dedi.
Çin Gang, Myanmar’ın “kendi karakterine ve kendi ulusal şartlarına uygun kalkınma yolunu keşfetmesini” desteklediklerini, Çin’in Myanmar’ın kalkınması için elinden gelen katkıyı yapmayı sürdüreceğini vurguladı.
Çinli Bakan, Çin-Myanmar Ekonomik Koridoru kapsamındaki projelere sürat verilmesi, tarım, eğitim, sıhhat ve öbür alanlarda işbirliğinin geliştirilmesi davetinde bulundu.
Çin’e daha aktif rol oynama çağrısı
Min de, Çin’in Myanmar ile ilgili meselelerdeki “tarafsız ve adil tutumunu” takdir ettiklerini belirterek, bu bahislerde daha faal rol oynamasını memnuniyetle karşılayacaklarını söz etti.
Myanmar’ın dostça işbirliğini geliştirmek, iki ülke ortasında “ortak geleceği paylaşan topluluk” oluşturmak için Çin ile çalışmaya hazır olduğunu aktaran Min, ülkedeki Çin kurumlarının ve vatandaşlarının korunması, hudut bölgesinde güvenliğin sağlanmasına değer verdiğini vurguladı.
Sınır güvenliği öncelikli mesele
Dışişleri Bakanı Çin Gang, ziyareti öncesinde Çin’in Myanmar hududundaki Yünnan eyaletine yaptığı seyahatte, hudut çok cürümlerle çabanın artırılması davetinde bulundu.
Parti, hükümet, ordu, polis ve sivillerin hudut güvenliği için birlikte çalışması gerektiğini vurgulayan Çin Gang, 2022’de yürürlüğe giren Kara Sonları Maddesi’nin öngördüğü savunma önlemlerinin alınması ve hudut bölgelerinin sosyo-ekonomik kalkınması için adımlar atılmasının gereğine işaret etti.
Myanmar hududunda son periyotta dolandırıcılık ve insan kaçakçılığı üzere Çin vatandaşlarını gaye alan hudut çok cürümlerin artması Çin’i endişelendiriyor. Öte yandan Pekin idaresi, ülkede silahlı çatışmaya dönüşen siyasi şiddet olaylarının hudut ötesine yayılması ihtimalinden de telaş duyuyor.
Çing Gang, Birleşmiş Milletler (BM) Myanmar Özel Temsilcisi Noeleen Heyzer ile 2 Mayıs’ta Pekin’de yaptığı görüşmede, ülkedeki siyasi tansiyonların sonlandırılması için taraflar ortasında diyaloğun ve siyasi geçiş sürecinin desteklenmesi gerektiğini vurgulayarak, “Gerilimin tırmanması ve etrafa yayılması ihtimaline karşı ihtiyatlı ve pragmatik hareket etmeliyiz.” tabirini kullanmıştı.
Cuntanın Çin’e bağımlılığı arttı
Çin Gang’ın selefi Vang Yi, Temmuz 2022’de bölgesel işbirliği düzeneği Lacang-Mekong İşbirliği’nin dışişleri bakanları toplantısına katılmak için Myanmar’ı ziyaret etmiş, fakat cunta önderi ile görüşmemişti.
Çin, Myanmar’daki askeri darbenin akabinde cunta idaresini kınamaktan kaçınmış, darbenin akabinde Myanmar’a yönelik yaptırımların akabinde silah tedarik etmeyi sürdürmüştü.
Darbenin akabinde cunta idaresinin Çin’e bağımlılığı giderek artmış, Çin, Singapur’u geride bırakarak Myanmar’ın en büyük ticari ortağı haline gelmişti.
Çin’in ülkedeki durum ne tarafta değişirse değişsin Myanmar’ın egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü destekleyeceği kelamı, muhalefet tarafından cunta idaresine “örtülü destek” olarak yorumlanmıştı.
Silahlı muhalif kümeler, darbenin akabinde ülkedeki Çin’e ilişkin fabrikaları ve inşaat projelerini amaç alan aksiyonlarda bulunmuştu.
Myanmar’daki askeri darbe
Myanmar ordusu, 2020 genel seçimlerinde hile yapıldığı argümanlarının ortaya atılması ve ülkede siyasi tansiyon yaşanmasının akabinde 1 Şubat 2021’de idareye el koymuştu. Ordu, ülkenin eski fiili başkanı ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına harikulâde hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe zıddı barışçı protestoları kanlı halde bastırması ve isyancı kümelere silahlı çatışmalarda bugüne kadar 1800’ün üzerinde kişi hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alındı, 10 binin üzerinde kişi hala mahpusta tutuluyor.