Çin Devlet Lideri Şi Cinping, Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy ile Görüştü

Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in, Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ile Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana birinci sefer görüştüğü bildirildi.

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Devlet Lideri Şi, Ukraynalı mevkidaşı Zelenskiy ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Çin başkanı, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana Zelenskiy ile birinci defa görüştü. Şi, savaş sonrasında Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile çok sefer görüşmesine ve hatta Moskova’yı ziyaret etmesine karşın Zelenskiy ile hiç temasta bulunmamıştı.

Görüşmede, ilgili tüm tarafların sükunet ve itidalle hareket etmesi ve krizi birlikte yönetmesi gerektiğini vurgulayan Şi, “Diyalog ve müzakereler tek geçerli yoldur. Nükleer savaşların kazananı olmaz.” tabirlerini kullandı.

Çin, krizin siyasi tahlili için özel temsilci yollayacak

Çin’in Ukrayna krizinde hep barışın yanında olduğunu, temel tavır olarak barış görüşmelerini teşvik ettiğini söyleyen Şi, Çin’in, krizin siyasi tahlili için tüm taraflarla görüşmeler yürütmek üzere, Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi’ni Ukrayna ve öteki ülkelere göndereceğini belirtti.

Ukrayna krizini Çin’in çıkarmadığını, çatışmanın tarafı olmadığını tabir eden Şi, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulunun daimi üyesi ve sorumluluk sahibi bir büyük ülke olarak yangına körükle gitmeyeceğini, durumu kendi çıkarına kullanmaya çalışmayacağı fakat seyirci de kalamayacağını tabir etti.

Şi, “Akılcı fikirler ve sesler yükselişteyken, fırsatı kıymetlendirmek ve krizin siyasi tahlili için elverişli şartları oluşturmak değer taşıyor.” dedi.

Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy de görüşmeye ait Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Devlet Lideri Şi ile uzun ve manalı bir telefon görüşmesi gerçekleştirdim. İnanıyorum ki bu görüşme Çin’in Ukrayna’ya büyükelçi atamasıyla birlikte ikili bağlarımıza yeni bir güç katacak.” sözlerini kullandı.

Çin’in Ukrayna krizindeki tutumu

Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının akabinde “savaş” ve “işgal” sözcüklerini kullanmaktan kaçınmış, Birleşmiş Milletler Genel Konseyindeki oylamalarda çekimser kalarak, Moskova’yı kınamayan az sayıda ülke ortasında yer almıştı.

ABD ve NATO, Pekin idaresine, Rusya’ya savaşta silah dayanağı sağlamaması istikametinde ikazda bulunurken, direkt silah satışı olmasa da iki ülke, bu devirde ortak askeri tatbikatlar dahil askeri işbirliğini sürdürmüştü.

Çin, savaşın yıl dönümü olan 24 Şubat’ta krizin siyasi tahlili için tekliflerini içeren 12 unsurluk “tutum belgesi” açıklamıştı. Evrakta, gerginliklerin evreli olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.

Ateşkes önerisi, ABD ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra öneriyi fiili durumun kabul edilmesi olarak algılayan Ukrayna tarafından da kabul görmemişti. Kiev idaresi, bu şartlardaki bir barışın “savaşın dondurulması” manasına geleceğini lisana getirmişti.

Rusya da Çin’in görüşüne kıymet verdiğini lakin mevcut şartlarda Ukrayna sıkıntısının tahlilinde barış yoluna geçişin sağlanması için gerekli şartların oluşmadığını bildirmişti.

Çin Devlet Lideri Şi Cinping de 20-22 Mart’ta Moskova’yı ziyaretinde Ukrayna meselesine siyasi tahlil davetinde bulunmuş, ziyarette, Pekin ile Moskova ortasında stratejik işbirliğinin global boyutta genişletilmesine yapılan vurgu, Çin’in Rusya’ya dayanağının sürdüğünün işareti olarak yorumlanmıştı.