CICA Genel Sekreteri Sarybay: “Türkiye CICA sürecinde çok kıymetli yere sahip”

Asya’da İşbirliği ve İnanç Artırıcı Tedbirler Konferansı (CICA) Genel Sekreteri Kayrat Sarybay, CICA’nın inanç ve barışı sağlamayı ve işbirliğini artırmayı hedeflediğini belirterek Türkiye’nin CICA sürecinde çok değerli yere sahip olduğunu söyledi.

Sarybay, Ankara’da bir otelde “Asya Kurulu: Asya Ülkeleri Çok Taraflı İşbirliği Diyalogu Platformunun Dönüşümü” bahisli brifing verdi.

Asya’da asıl gaye ve emellerinin “işbirliğini artırmak ve itimadı sağlamak” olduğunu vurgulayan Sarybay, inançsız bir ortamda rastgele bir işbirliğinin mümkün olmadığı, itimadı artırmak için ortak hareketlere gereksinim duyulduğunu belirtti.

Sarybay, CICA’nın 30 yıl evvel Kazakistan’ın birinci Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından önerildiğini ve 30 yılda büyük uzaklık kaydedildiğini belirterek en son tepe toplantısına 50 heyet katıldığını, bunlardan 15’inin devlet ve hükümet liderleri seviyesinde olduğunu hatırlattı.

Asya’nın ekonomik gelişmenin merkezi haline geri döndüğünü ve siyasi tartısının dünyada yerini almaya başladığını söz eden Sarybay, CICA’nın kendisini Asya içindeki devletler ortası bağlantıları düzenlemeye yahut Asya devletleri ortasındaki inancı artırmaya adadığını lisana getirdi.

Sarybay, öte yandan Asya’nın sıkıntısız bir kıta olmadığını, kimi devletler ortasında uyuşmazlıkların da devam ettiğini belirterek, CICA’nın bu devletler ortası diyaloğu sağlamayı amaçladığını vurguladı.

Yarın yapılacak Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Parlamenter Asamblesi toplantısına iştirak etmek için burada bulunduğunu kaydeden Sarybay, “Türkiye CICA sürecinde çok kıymetli yere sahip. 2010-2014 yılları ortasında Türkiye Cumhuriyeti Devleti CICA’da başkanlık yapmıştı. Başkanlık devrinde çok kıymetli uzaklık kaydedilmişti. Kurumsallaşmaya temel o başkanlık esnasında başlanmıştır. Birçok kurumlarımız kurulmuştu. O yüzden Türkiye’nin CICA nezdindeki tartısı hepimizin malumu.” değerlendirmesini yaptı.

Sarybay, CICA’nın yeni bir dönüşüm devrine girdiğini belirterek devlet ve hükümet liderlerinin 6. CICA Tepe Toplantısında CICA’nın tam teşekküllü örgüte dönüşümünü başlatmak üzere dönüşüm sürecini ilan ettiğini hatırlattı.

Kuruluşundan bu yana üye sayısı 16’dan 28’e çıktı

CICA’nın 2002’de yapılan birinci tepesine 16 üye ülkenin katıldığını, şu anda ise 28 üye ülkenin bulunduğunu kaydeden Genel Sekreter, “Bu başından beri devam eden bir dönüşüm süreci. Bu 20 yıllık dönüşümümüzde mesela İş Kurulu yahut Gençlik Kurulu yahut Fikir Kuruluşları Forumu yahut Aksakallar Kurulu üzere kurumlar oluştu.” sözünü kullandı.

Sarybay, “sürdürülebilir bağlantısallığın” kıymetine vurgu yaparak Asya kıtasının bilhassa kıta içindeki bağlantısallığının sağlanarak dünya iktisadına ve dünya bağlantısallığına katkı sağlanması gerekliliğine vurgu yaptı.

CICA’nın itimat artırıcı tedbirler kataloğu olduğunu ve CICA’nın vazife alanının bu katalogla belirlendiğini aktaran Sarybay, bunun siyasi, askeri, tehdit ve zorluklar, ekonomik ve ekolojik boyutları olduğunu belirtti.

Sarybay, bunlar içerisinde ekonomik boyutun çok kıymetli olduğunu belirterek “Üye devletlerimiz bilhassa ekonomik bağlantılara çok dikkat ediyor. Bunun içerisinde finans kolu da var. Çin bu finans kolunun koordinatörü oluyor. Bu sistem içerisinde daha önce 3 finans tepesi Çin’in inisiyatifi olarak yapılmıştı. Kazakistan CICA periyot başkanlığı, bu sürecin yalnızca Çin inisiyatifi değil de bütün CICA üye ülkelerinin ortak bir projesi olarak sunmuştur. ” sözlerine yer verdi.

CICA barışı ve işbirliğini sağlamayı amaçlıyor

CICA’nın Asya kıtasındaki mevcut uyuşmazlıkların tahlili için “sihirli bir formülü” olmadığını kaydeden Sarybay, fakat uyuşmazlık ve çatışmaların tahlilini amaçladıklarını söyledi.

Genel Sekreter Sarybay, “Barışı sağlamak, işbirliği sağlamak, çatışmalara yer vermemek. Ulusların bir ortada barış içinde yaşayabileceği şartları yaratmak. Temel hissede budur.” sözünü kullandı.

CICA’nın da bu hususta attığı adımların olduğunu kaydeden Sarybay, CICA’nın 2002’deki birinci tepe toplantısı öncesinde Hindistan ve Pakistan ortasında yaşanan tansiyonda iki ülkeyi bir ortaya getirmesine değindi.

Sarybay, “Bütün dünya CICA’nın doğuşunda bu türlü barışı sağlayan bir platform olarak müşahede etmiş vaziyette. Zira Hindistan ve Pakistan devlet ve hükümet liderleri bir ortaya gelip krizi nasıl çözebileceklerini görüşmüştü. Bundan sonra da çok çetin bir düzeye çıkmış olan ikili görüş ayrılığı bir formda bir tahlile kavuşmuştu.” değerlendirmesini yaptı.