Cezayir için bir kere daha “kuraklık çanları” çalmaya başladı
Cezayir makamları, yağışların azalması ve son yıllarda gündemde olan kuraklığın bir kere daha kapıyı çalması nedeniyle, ülkedeki tarım alanlarını kurtarmak ve yağmur sularına alternatif olarak deniz suyunu arıtmak başta olmak üzere çeşitli tedbirler almak için vakitle yarışıyor.
Cezayir, kışın başında kuzey bölgelerde büyük ölçüde yağmur ve kar yağışı ile umut verici bir periyot yaşasa da mart ayının başından bu yana barajları, yer altı sularını ve misal biçimde tarım mahsullerinin su rezervlerini etkileyecek halde yağışların önemli oranda azaldığı günlerden geçiyor.
Yetkililere nazaran, ülkenin batı ve orta kısımları kuraklıktan en çok etkilenen bölgeler olurken kuzey kısımları kısmen daha uygun durumda.
Ülkede 3 yıldır süren kuraklık
Bu yılki durum, ülkenin 3 yıldır yaşadığı, baraj, yer altı suları ve hatta pınarlardaki su düzeylerinde düşüşe neden olan kuraklık olgusunun devamı olarak bedellendiriliyor.
Cezayir, tarım bölümü için bilhassa de ülkenin kuzey bölgelerindeki tahıl ekimi için büyük ölçüde yağmur suyuna güveniyor.
Yetkililer, içinde bulunulan dönemde ülkedeki kuraklığın boyutuna ait bir açıklama yapmasa da çiftçi örgütleri ve mahallî medya çabucak her gün son periyottaki yağış eksikliğinden en kıymetli mahsullerin, bilhassa tahılların önemli ölçüde etkilendiğini gündeme getiriyor.
Bahar yağışlarının gecikmesi nedeniyle hafa sonu ülkede 19 bin mescitte yağmur duası yapıldı.
Cezayir Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığının davetiyle mescitlerde kılınan namazın akabinde yağmur yağması için dualar edildi.
Ülke halkı, bakanlığın davetiyle geçen yıl da kış ve sonbahar aylarında yağmur duasına çıkmıştı.
19 kent önemli manada su kıtlığı yaşıyor
Cezayir Sulama Bakanı Taha Derbal, dün akşam “En-Nehar” televizyonuna yaptığı açıklamada, ülkede kuraklık için çanların bir defa daha çalmaya başladığını belirterek, Cezayir’de mevcut durumda, kişi başına yıllık hisse olarak 440 metreküp su düştüğünü söyledi.
Derbal, ülkedeki 19 kentin su kıtlığı yaşadığını ve kelam konusu kentlerden 10’unun bu durumdan önemli olarak etkilendiğini halihazırda 7 kentte su kıtlığına tahlil arayışının süratli biçimde sürdüğünü tabir etti.
Barajların içme suyu gereksiniminin yalnızca yüzde 22’sini karşıladığına dikkati çeken Derbal, su kuyularının bu muhtaçlığın yüzde 60’ını, arıtma tesislerinin de yüzde 18’ini karşıladığını kaydetti.
Temiz su muhtaçlığının ülkenin 150 kilometre derinliğe kadar kıyı şeridindeki denizden arıtma yoluyla giderilmeye çalışıldığını aktaran Derbal, yıllık içme suyu gereksiniminin 3,6 milyar metreküp, tüm ülkenin su muhtaçlığının da 11,3 milyar metreküp olduğunu söyledi.
Derbal, Cezayir’in 2022’de 3,4 milyar metreküp su ürettiğini aktarırken tarım kesiminin bu yılki su gereksiniminin ise 7,4 milyar metreküpe ulaştığını belirtti.
Geçen yıl boyunca ülke genelinde pak su kuyularının açılması için 26 bin ruhsat verildiğini kaydeden Derbal, denizden su arıtma kapasitesinin yüzde 42’ye yükseltildiğini ve kısa bir mühlet içerisinde bunun yüzde 60’a çıkarılmasının hedeflendiğini söz etti.
Derbal, kıyı şeridi boyunca bulunan 25 arıtma tesisiyle 821 milyon metreküp suyun arıtıldığını, arıtılan atık su hacminin şu anda 500 milyon metreküp olduğunu ve eski dağıtım şebekelerinin ise suyun yüzde 30’unun zayi edilmesine yol açtığını aktardı.
Hükümet tarım dönemini kurtarmak için harekete geçiyor
Cezayir hükümeti, 26 Nisan’daki Bakanlar Konseyi toplantısında, “su kıtlığı” olarak nitelendirdiği bu iklimsel durumla gayret için bir dizi tedbir paketi açıkladı.
Bakanlar Konseyi toplantısı sonrası yapılan yazılı açıklamada, Tarım Bakanı Abdülhafiz Heni ile Sulama Bakanı Derbal’in, tarım alanları ve içme suyu kaynaklarında yaşanan su kıtlığı problemine tahlil gayesiyle ortak bir sunum yaptıkları belirtildi.
Yüzde 70’e varan tasarruf sağlayan sulama sistemlerinin kullanılması ve su kuyularının açılması üzere çiftçilerin faydasına acil tedbirlerin alınmasına karar verildiği açıklandı.
Hükümetin ayrıyeten içme suyu temini için acil bir programın yanı sıra birkaç kentte su kıtlığının tesirlerini ele almaya yönelik alınan tedbirlere yer verilen açıklamada, kısa ve orta vadede su güvenliğini sağlamak için yürütülen projelerin gidişatının incelendiği vurgulandı.
Kalıcı tahlil olarak deniz suyunun arıtılması
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, 2023’ün başında kuraklıkla çaba kapsamında hükümete, ülkenin 1200 kilometrelik kıyı şeridi boyunca su arıtma tesislilerinin artırılması talimatı vermişti.
Cumhurbaşkanı Tebbun ayrıyeten ulusal seviyede yeni bir su iktisadı siyasetini yürürlüğe koymayı ve yer altı sularını müdafaayı amaçlayan bir acil durum planı oluşturmak için çeşitli kesimleri seferber etmişti.
Cezayir, kıyı kentlerinde halka içme suyu sağlamak için kullanılan 25 deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine ek olarak 85 baraja sahip olsa da uzmanlara nazaran mevcut iklim durumu için tüm bu imkanlar yetersiz kalıyor.
Kuraklık, çölleşme ve su kıtlığına karşı tahlil arayışları
Cezayir Büyük Riskler Kulübü Lideri Abdülkerim Şalgum, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülke yüzölçümünün yüzde 90’ının çöl olduğunu, bunun da ülkeyi kuraklık, çölleşme ve su kıtlığı üçlüsüne karşı savunmasız hale getirdiğini söyledi.
Şalgum, deniz suyunu arıtmanın maliyetinin çok yüksek olduğuna dikkati çekerek ister içme suyu ister tarım ve sanayi olsun kuraklığın tesirini azaltmak için çok düşük maliyetle uygulanabilecek alternatif tahliller bulunduğunu lisana getirdi.
Bir milyon yıllık tüketimi karşılayan kanıtlanmış yer altı su rezervi
Su arıtma tesislerinin yalnızca kıyı şeridi kentleri ile yakın etraf kentlerinin gereksinimini karşıladığını, halbuki Cezayir’in çok büyük bir ülke olduğunu ve daha fazla su imkanlarına gereksinim duyduğunu belirten Şalgum, Cezayir’in güneyinde bir milyon yıllık tüketimi karşılayan kanıtlanmış yer altı su rezervlerinin bulunduğunu söyledi.
Şalgum, Cezayir’deki yer altı sularının, ülkenin kuzeyindeki vahalar bölgesi ile kıyı şeridi ve Tunus hududundan Fas’a uzanan Sahra Çölü ortasındaki geniş düzlüklerde bulunduğuna işaret ederek şunları kaydetti:
“Tuzlu olmayan ve direkt tüketime hazır, bir milyon yıllık tüketimi karşılamaya yetecek kadar büyük tatlı yer altı suyu rezervlerinin varlığını gösteren sağlam ve doğrulanmış araştırmalar var. Bunlardan yararlanmak için bir strateji belirlenmeli.”
Şalgum, ayrıyeten çamurla dolan devre dışı kalmış barajların tekrar hizmete alınması ve atık suların arındırılmasının da alternatif tahliller olabileceğini kelamlarına ekledi.
Tahıl ve yem rekoltesi düşebilir
Tarım Uzmanı Ahmed Mulihha ise ülkenin geniş kısımlarını tesiri almaya başlayan kuraklık nedeniyle bu yıl tahminen tahıl ve yem eserlerinde rekoltenin düşük olacağını belirtti.
Mulihha, bu yılın şu ana kadar yağışsız geçtiğini ve beklenen yağışın gerçekleşmediğini kaydederek, bunun büyük ölçüde, sulama yoluyla değil, yağmurla beslenen tarım mahsullerini, bilhassa de tahıl üretimini direkt etkileyeceğini söyledi.
Cezayir’in kuraklık ve su kıtlığına karşı stratejik tedbir olan denizden su arıtma tesislerinin yanı sıra tarımda kullanılmak üzere atık suların arıtılması ve yeni barajların inşa edilmesi noktasında harekete geçmesi gerektiğini vurgulayan Mulihha, ayrıyeten dünyanın en büyük su kaynaklarından biri sayılan Sahra Çölü’ndeki devasa yer altı su rezervlerini çıkarmanın değerine işaret etti.
Mulihha, kelam konusu bölgedeki yer altı sularının binlerce yıl yetebileceğine dikkati çekerek bu yer altı sularının yalnızca bir kısmının tarım ve hayvancılık için kullanılmasının bile ülke gereksiniminin karşılanması için kâfi olabileceğini kaydetti.