Böcek saldırısına uğrayan Arnavutluk’un ormanları, Türkiye’ye emanet

Ormancılıkta ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi Arnavutluk’u kabuk böceklerinden koruyacak

KASTAMONU – Arnavutluk’un Puka kentinde kabuk böceklerinin ziyan verdiği 5 bin hektarlık ormanlık alanın canlandırılması için Kastamonu Üniversitesi’nin işbirliği ile çalışma yapılacak.

Ormancılık faaliyetlerinin ağır olduğu Arnavutluk’un Puka kentindeki ormanlar böcekler istilasına uğradı. Yaklaşık 5 bin hektarlık alanda oluşan ziyanların giderilmesi için Arnavutluk Agricultural Universty Of Tirana ile Kastamonu Üniversitesi ortasında işbirliği yapıldı. Proje birinci olarak Arnavutluk Bilimsel Araştırma ve İnovasyon Ulusal Ajansı tarafından kabul edildi. Akabinde Arnavutluk Agricultural Universty Of Tirana, çam kese kabuklularıyla daha faal çabada bulunabilmek için tıpkı projeyi Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna sundu. Projenin kabul edilmesiyle Türkiye’de ormancılık faaliyetlerinin ağır olduğu Kastamonu Üniversitesi projeye dahil edildi. Türkiye’de “orman ve tabiat turizmi” alanında ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi ile Arnavutluk Agricultural Universty Of Tirana ortasında “Türkiye ve Arnavutluk’ta Uzaktan Algılama Metodu ile Saf Karaçam Ormanlarında Kabuk Böceği Ziyanının Belirlenmesi ve Haritalanması” projesi hayata geçirildi. proje çerçevesinde Arnavutluk’tan Türkiye’ye gelen Prof. Dr Fatmir Laçez ve Prof. Dr. Ilirjan Myteberi, Kastamonu Üniversitesi’nde Orman Fakültesi’nden Prof. Dr. Fatih Sivirkaya, Doç. Dr. Korhan Enez ve Doç. Dr. Korhan Enez ile görüştü. Arnavutluk ve Türkiye heyeti, arazi çalışmaları çerçevesinde Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü ile Araç Orman İşletme Müdürlüğünde incelemelerde bulundu. Buradaki incelemelerinin akabinde heyet, Araç Orman İşletme Müdürlüğü alanında fenomen tuzaklarının nasıl kurulduğu, ormanlara ziyan veren kabuklu böceklerle nasıl gayret edildiği, oluşan ziyanların nasıl minimuma indirgendiği ve laboratuvarda üretilen yararlı böcekler üzere bahislerde uygulamalı olarak yerinde görerek bilgi aldı.

“Hem Arnavutluk’ta hem ülkemizde kabuk böcekleri ormanlara önemli manada ziyan veriyor”

Hem Arnavutluk’ta hem de Türkiye’de kabuk böceklerinin ormanlara önemli manada ziyan verdiğini belirten Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Amenajmanı Ana Bilim Kısmından Prof. Dr. Fatih Sivrikaya, “TÜBİTAK projesi çerçevesinde Arnavutluk ile birlikte ikili bağların geliştirilmesine yönelik bir proje hazırlandı. Bu çerçevede Arnavutluk’tan proje partnerimiz olan hocalar Kastamonu’ya geldi. Günümüzde bilişim teknolojileri birçok alanda kullanıldığı üzere ormancılık alanında da aktif bir formda kullanılıyor. Hem Arnavutluk’ta hem ülkemizde kabuk böcekleri ormanlara önemli oranda ziyan meydana getiriyor. Bugüne kadar klasik yollarla tespit edilmeye çalışıldı. Bu proje çerçevesinde birebir vakitte bilişim teknolojileri, uzaktan algılama, farklı görüntüleme yardımlarıyla böceğin ormanlarımıza vermiş olduğu ziyanlar farklı vejetasyonlarla birlikte ortaya konulmaya çalışılıyor” dedi.

“Bizler, her iki bölgede tıpkı ziyanı oluşturan tipleri çalışma açısından inceleyeceğiz”

Kastamonu Üniversitesi olarak hem Arnavutluk’ta hem de Türkiye’de tıpkı ziyanı oluşturan tipleri inceleyeceklerini belirten Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Müdafaa Anabilim Kısmından Doç. Dr. Gonca Ece Özcan ise, “Arnavutluk ile birlikte yaptığımız ikili münasebetler çerçevesinde projemiz, TÜBİTAK’tan bu yıl çıktı. 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle çalışmalarımıza başladık. İki yıl sürecek olan bir proje. Artık buradalar kendileri, buradaki arazi çalışmalarını gözlemleyecekler. Daha sonra bizlerde gidip Arnavutluk’taki arazi çalışmalarını gözlemleyeceğiz. Daha sonra bizlerde Arnavutluk’a gidip oradaki arazi çalışmalarını gözlemleyeceğiz. Sonuçları mukayeseli olarak değerlendireceğiz. Benim uzmanlık alanım kabuk böcekleri. Bu kabuk böcekleri ne vakit epidemi yapsa da bu ziyanlı hayatımızda var. Bizim Arnavutluk’tan gelen partnerlerimizden bizlere ortak çalışma teklifi geldi. Bizlerde her iki bölgede birebir ziyanı oluşturan cinsleri çalışma açısından bu ziyanlı üzerinde yoğunlaştık. Daha da manalı olsun diye haritalandırma, endemik araştırmaları üzere bu bahislere değinmeye karar verdik” diye konuştu.

“6-7 ay boyunca fenomen tuzaklarını kurup, bunları sayarak kayıt altına alacağız”

Yaklaşık 6-7 ay boyunca fenomen tuzaklarını kurarak, bunları kayıt altına alacaklarını söyleyen Doç. Dr. Özcan, “Yaklaşık 6-7 ay boyunca biz, bu fenomen tuzaklarını sayarak sonuçlarını kayıt altına alacağız. Daha sonra arazi çalışmaları bittiğinde arazi girdik ve bu bölgede ne kadar ziyan meydana geldi hem bizim için hem Arnavutluk için bunların istatistiki değerlendirmeleri yani fenomene yakalanan böcek zararlıları ile meydana gelen ziyan durumunu farklı vejetasyon indeksleri ile istatistik tahlilleri ile durumları ortaya konulmaya çalışılacak” formunda konuştu.

“Kabuk böcekleriyle alakalı önemli ziyanlar Arnavutluk’ta meydana geldi”

Proje ile ilgili bilgi veren Arnavutluk Agricultural Universty Of Tirana Öğretim üyesi Prof. Dr. Fatmir Laçez de, “Kabuk böcekleriyle alakalı önemli ziyanlar Arnavutluk’ta da meydana geldiği için bu hususla alakalı bir proje yapma gereği duyduk. Bunun içinde TÜBİTAK ve Arnavutluk’taki bilim konseyi ile ikili bağlantılar çerçevesinde proje teklifinde bulunduk. Proje, hem bizim hem de Türkiye’de kabul edildi. Projemiz 1 Ocak itibariyle projemiz iki ülkede de tıpkı vakitte başladı. Türkiye’de Kastamonu’nun ormanları önemli manada büyük bir alana ve değere sahip. Bu alanlarda da Kastamonu’nun her iki ülke için uygun bir alan olduğuna karar verdik. Bu çerçevede projeye başvuruldu. Proje her iki ülke tarafından kabul edildi. Yarın itibariyle arazi çalışmalarına başlayacağız. Böcek ile ilgili tuzak kurulumunu yarın Araç ilçemizde gerçekleştireceğiz” sözlerini kullandı.

“Puka bölgesinde 5 bin hektarlık ormanlık alan böcekler tarafından tahribata uğratıldı”

Arnavutluk’un Puka kentinde 5 bin hektarlık ormanlık alanın böcekler tarafından tahribata uğratıldığını söyleyen Prof. Dr. Fatmir Laçez, “Arnavutluk’un kuzeyinde yer alan Puka kentinde birebir Türkiye’de ormancılığın merkezi nasıl Kastamonu ise Puka kenti de Arnavutluk’un ormancılık açısından başşehri olarak düşünülüyor. Burada da kabuk böceği önemli manada ziyan vermiş ve orada çeşitli araştırmaları bizler gerçekleştirdik. Arnavutluk’ta yaptığımız araştırmalardan kazandığımız tecrübesi buradaki ikili ilgiler çerçevesinde kıymetlendirme imkanımız olacak. Puka bölgesinde 5 bin hektarlık bir alan böcek tarafından tahribata uğratılmış. Puka kentinde bu kadar önemli ziyandan sonra gerekli çalışmaları yaparak proje çerçevesinde bilgi teknolojilerinin kullanımıyla bu alandaki böcek ziyanı ortaya konulmaya çalışılacak” dedi.