Bayındır İçerenköy Hastanesi’nden “astım denetim altında tutulabiliyor” açıklaması

Bayındır İçerenköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Muharrem Tokmak, astımda tam tedavi kelam konusu olmasa da astımı denetim altına alabilmek için biyolojik, fizikî ve psikososyal etrafın tesirlerinin anlaşılmasının büyük değer taşıdığını belirtti.

Hastaneden yapılan açıklamaya nazaran, tüm dünyada en sık görülen bulaşıcı olmayan kronik teneffüs hastalıklarından birisi olan astım, dünya çapında yaklaşık 300 milyon kişiyi etkiliyor. Oluşmasında genetik ve çevresel faktörlerin büyük rol oynadığı astım hastalığında, çeşitli tetikleyicilere cevap olarak gelişen ataklar hayat kalitesini olumsuz etkiliyor.

Türkiye İş Bankası küme şirketlerinden Bayındır Sıhhat Kümesi, Bayındır İçerenköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Muharrem Tokmak, astım hakkında ayrıntılı bilgiler paylaştı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Dr. Muharrem Tokmak, tetikleyici faktörlerden uzak durularak ve tabip denetiminde reçete edilen ilaçların düzgün kullanımı sağlanarak atakların önlenebileceğini belirtti.

Bronş etrafındaki kasların enflamasyonu sonucu ortaya çıkan astımın, sık geçirilen enfeksiyonlara ya da alerjiye bağlı olarak gelişebildiğini aktaran Tokmak, şunları kaydetti:

“Astımın oluşmasında genetik ve çevresel faktörler büyük rol oynuyor. Astım oluşmasında aile hikayesi en değerli faktörlerden birisi olarak biliniyor. Anne babadan birinin astımlı olması durumunda çocukta astım görülme riski yüzde 25’ken, anne ve babanın her ikisinin de astımlı olması durumunda risk yüzde 50’leri buluyor. Aile hikayesinde astım olmadan da genetik kimi bozukluklara bağlı olarak astım gelişebiliyor.

Ayrıca alerji, obezite, hava kirliliğine maruziyet, sigara kullanımı üzere çevresel faktörler de astım gelişiminde rol oynuyor. Nefes darlığı, öksürük, göğüste hırıltı, tıkanıklık ve sıkışma hissi üzere semptomlar astımın habercisi olarak biliniyor. Bu semptomlar aralıklı ve çoklukla geceleri ya da idman sırasında kötüleşiyor. Gece bilhassa sabaha yanlışsız olan şikayetler astımın habercisi oluyor. Astımın tanısı için, tüm şikayetlerin birebir anda görülmesi gerekmiyor. Yalnızca öksürük ile seyreden astım hadiseleri da olabiliyor.”

“Astım tanısı koyarken hasta hikayesi büyük kıymet taşıyor”

Tokmak, astım tanısı koyarken hasta hikayesinin büyük kıymet taşıdığını belirterek, “Kişinin yakınmaları, aile hikayesi ve eşlik eden hastalıkları göz önünde bulunduruluyor. Fizik muayenesinin yanı sıra birtakım tanısal testlerin yapılması gerekiyor. En temel testler teneffüs işlev testleri ve alerji testleri olarak biliniyor. Astımlı bireylerde ansızın ilerleyen astım şikayetlerinin ortaya çıkması ve artması astım atağına neden oluyor.

Nefes darlığının derecesi, kalp atım suratı, teneffüs sayısı, oksijen satürasyonu ile PEF ve FEV1 pahaları atağın şiddetini ortaya koyuyor. Ekseriyetle astım atağında rol oynayan bir dış etken bulunuyor. Enfeksiyon, alerjen maruziyeti, malignite, enflamasyon, hava kirliliği ve gibisi durumlar atağa sebep olabiliyor.” tabirlerini kullandı.

Tetikleyicilerin şahıstan bireye değişiklik gösterebildiğini söyleyen Tokmak, astım atağına yol açabilen etkenler ortasında mesken tozu akarları, çimen, ağaç, küfler, kedi, köpek, kuş üzere hayvan tüyleri, viral, bakteriyel enfeksiyonlar, sigara dumanı, parfüm, saç spreyi, birtakım sabunlar, sis, hava kirliliği, ortam değişikliği, ağır antrenman, ruhsal faktörler, rutubetli hava, mesleksel faktörlerin yer aldığını vurguladı.

Tokmak, astımda tam tedavi kelam konusu olmasa da astımı denetim altına alabilmek için biyolojik, fizikî ve psikososyal etrafın tesirlerinin anlaşılmasının büyük kıymet taşıdığını aktararak, şu değerlendirmede bulundu:

“Astım tedavisinin gayesi, kişinin gününü yakınmasız geçirmesi ve hastalık ile alakalı ortaya çıkacak gelecekteki risklerden korunması olarak tabir ediliyor. Bu nedenle astımlı hastaların tedavi edilebilmesinin temel taşını eğitim oluşturuyor. Astımın denetim altına alınabilmesi için, hastalık ve tetikleyen faktörlerin âlâ tanınması gerekiyor ve önerilen ilaçların nizamlı kullanılması büyük ehemmiyet taşıyor. Ayrıyeten hekim denetimlerinin de ihmal edilmemesi gerekiyor. Astımın temel tedavisinde ekseriyetle inhaler steroid ilaçlar kullanılıyor, vakit zaman bronkodilatörler (bronş açıcı) ile kombine edilebiliyor.

Ayrıca damar yoluyla ya da ağızdan alınan tabletlere de başvurulabiliyor. Tedavide hangi ilaç tercih edilirse edilsin, aktif bir sonuç alınabilmesi için ilaçların hakikat alınması büyük ehemmiyet taşıyor. İlaçlar bırakılır, sistemsiz kullanılır ya da yanlış dozlarda alınırsa astım denetim altında tutulamıyor. Bu nedenle tedavinin kesinlikle göğüs hastalıkları uzmanının nezaretinde planlanması ve hasta-hekim iş birliğinin kurulması gerekiyor. Ayrıyeten astımda tedavi daima olmayabiliyor, dönemsel de olabiliyor. GINA kriterlerine nazaran astım tedavisine başlanılıyor, tedavi bitiriliyor ya da ilaç ayarlaması yapılıyor.”

“Sigara içiminin katiyen bırakılması gerekiyor”

Astımlıların pasif olarak sigaraya maruz kalmalarının dahi astım ataklarının sıklığını artırdığını tabir eden Uzm. Dr. Muharrem Tokmak, “Sigara içiminin muhakkak bırakılması gerekiyor. Sigara içen astımlılarda KOAH riski de çok daha yüksek oluyor. Ayrıyeten sigara, astım tedavisinde kullanılan ilaçların aktifliğini azaltıyor. Hamileyken sigara içen ya da pasif olarak sigara dumanına maruz kalan annelerin bebeklerinde astım gelişme riski yüksek oluyor. Ayrıyeten çocukların sigara dumanına maruziyeti sonucunda akciğer gelişimi ve teneffüs işlevleri olumsuz etkileniyor, astım gelişme riski artıyor.” sözlerini kullandı.

Uzm. Dr. Muharrem Tokmak, astım ataklarından korunmanın yollarını şu formda sıraladı:

“Ev içi etraf denetim tedbirlerinin alınması, konut içinde çamaşır kurutulmaması, etkin ve pasif sigara içiminin önlenmesi, evcil hayvan tüyüne alerjinin olması durumunda konutta hayvan beslenmemesi, saç spreyi, deodorant, kokulu deterjan & sabun, parfüm kullanılmaması, meskenin nizamlı olarak havalandırılması, yatak odasında mesken tozu akarları barındırabilecek eşyaların bulundurulmaması, yaşanılan yerde nem oranın düşük tutulması, bahçe işlerinden uzak durulması, maske takılarak meskende sık sık paklık yapılması, pamuklu ve yünlü eşyaların kullanımının bırakılması, polenlerin ağır olduğu devirlerde gerekli olmadıkça dışarıda vakit geçirilmemesi, polen dönemi boyunca antialerjik ilaçların kullanılması, soğuk ve kuru havaların yanı sıra kirli ve sisli havalarda antrenman yapmaktan kaçınılması.”