Başsavcı: Namus cinayeti riski varsa mülteci statüsü verilebilir

Avrupa Adalet Divanı Başsavcısı, namus cinayeti, zorla evlendirme ve mesken içi şiddet tehdidiyle karşı karşıya bulunan bayanlara AB içinde mülteci statüsü tanınabileceği tarafında görüş bildirdi.Avrupa Adalet Divanı Başsavcısı, geldiği ülkede “namus cinayeti”, “zorla evlendirilme” ya da “ev içi şiddet” tehdidi ile karşı karşıya bulunan bayanlara Avrupa Birliği (AB) içinde mülteci statüsü tanınabileceği tarafında görüş bildirdi.

Bulgaristan Sofya Yönetim Mahkemesi, Avrupa Adalet Divanı’na, zorla evlendirilmesinin akabinde ailesini terk eden ve konut içi şiddet nedeniyle Bulgaristan’a kaçan Türkiye kökenli Kürt bir bayana milletlerarası müdafaa verilip verilmemesi tarafındaki görüşünü sormuştu. 2017 yılında eşinden resmen boşanmadan evvel diğer bir erkekle imam nikahlı olarak yaşamaya başlayan bayan, Türkiye’ye geri gönderilmesi halinde hayatından kaygı edeceğini, eski eşi yahut kendi ailesi tarafından “namus” gerekçesiyle öldürülebileceğini belirtmişti.

Bulgaristan’daki mahkemenin başvurusunu inceleyen Avrupa Adalet Divanı Başsavcısı Richard de la Tour, mütalaasında belli bir toplumsal kümeye ilişkin olan ve muhakkak nedenler yüzünden zulüm ile müsabaka riski bulunanların mülteci olarak tanınabileceği istikametinde görüş beyan etti.

Irk, din, milliyet ve siyasi görüşün yanı sıra makul bir toplumsal kümeye ilişkin olmaları nedeniyle şiddet görenlere mülteci statüsü verilebileceğini belirten Başsavcı, cinsiyetin de muhakkak bir toplumsal küme olduğuna işaret etti.

Belirli bir kümenin üyelerinin doğuştan gelen ortak özelliklere yahut değiştirilemeyecek ortak bir geçmişe sahip olmasının ön şart olduğunu belirten Başsavcı, ayrıyeten müracaatta bulunan kişinin geldiği ülkede besbelli bir formda dışlanan bir kimliğe sahip olması gerektiğini belirtti.

Başsavcı de la Tour, Bulgaristan’da milletlerarası muhafaza müracaatında bulunan bayanın bu özellikleri yerine getirdiğini söz etti. Biyolojik cinsiyeti doğuştan gelen bir özellik olarak pahalandıran de la Tour, cinsiyetin birebir vakitte sosyolojik bir kavram olduğuna dikkat çekti. Bir toplumda bayan ve erkeğe yüklenen rollerin ortaya çıkacak mümkün eşitsizlikler için bir taban yarattığına işaret eden Başsavcı, cinsiyete dayalı şiddetin bir kümenin kimliğinin belirlenmesi için kullanılabileceğini kaydetti.

Başsavcının mütalaası Avrupa Adalet Divanı açısından bağlayıcı değil, fakat Divan yargıçları, verecekleri kararda çoğunlukla Başsavcının görüşünü dikkate alıyor. Avrupa Adalet Divanı’nın Bulgaristan mahkemesinin başvurusu konusunda kararını ne vakit vereceği şimdi açıklanmadı.

AFP/JD, BK