Bakan Nebati: “Ekonomimiz zelzele felaketinin üstesinden gelecek güce sahip”

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Hepimizi sarsan bu büyük felaketin, yüreğimizi dağlayan can kayıplarına yol açmasının yanı sıra, bütçemize de ek bir maliyet getireceği malumunuzdur. Fakat attığımız adımlar sayesinde, ekonomimiz bu felaketin üstesinden gelecek güce sahiptir” dedi.

Deprem bölgesi Malatya’da temaslarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 1. Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) iş dünyasıyla bir ortaya geldi. Burada konuşan Bakan Nebati, “6 Şubat’ta meydana gelerek özellikle Malatya, Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman olmak üzere 11 illimizde yıkıcı tesirleri olan zelzeleler ve artçı sarsıntılar tüm milletimizi yasa boğmuş, hepimizi derinden etkilemiştir. Zelzelede hayatını kaybeden kardeşlerimize bir sefer daha Allah’tan rahmet, yakınlarına ve tüm milletimize baş sıhhati, yaralanan kardeşlerimize de acil şifalar diliyorum. Rabbim, bu türlü bir sarsıntı felaketini bizlere bir daha yaşatmasın. Çok geniş bir coğrafyayı etkileyen ve dünya tarihinde adeta eşi gibisi bulunmayan bu felaket karşısında devletimiz ve milletimiz tüm kurumları, insan kaynağı ve imkanlarıyla seferber olmuştur. Bu elim felaket nedeniyle yitirdiğimiz tüm canlar hepimizi derinden etkilemiştir. Yerleri cennet olsun inşallah. Fakat depremzede vatandaşlarımızın yaralarını süratle sarmak, maddi kayıplarını çok daha güzelleriyle telafi etmek için canla başla çalışmaya devam ediyoruz. Battal Gazi destanının yazıldığı kadim kentimiz Malatya’mızı, sarsıntıdan etkilenen başka illerimizle birlikte, devlet, millet el ele vererek inşallah en kısa müddette ayağa kaldıracağız. Sayın Cumhurbaşkanımız liderliğinde nasıl ki bugüne kadar milletçe karşılaştığımız bütün afetleri ve bütün zorlukları, birlik içinde aşmayı bildiysek; milletimizin iradesi, inancı ve dayanışmasıyla bunu bir kere daha başaracağız. Gece gündüz yorulmadan çalışarak yıkılan tüm meskenleri, kısa bir müddet içerisinde, çok daha inançlı olacak formda vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Yatay mimariye uygun olarak tasarladığımız yeni yerleşim yerleri altyapısıyla, okuluyla, sıhhat merkeziyle, mescidiyle, çarşısıyla, parkıyla vatandaşlarımızın tüm muhtaçlıklarını en düzgün formda karşılayan hayat alanları olacaktır. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız ile yeni konut inşasına ve kentsel dönüşüme yönelik çalışmalarımızı süratle sürdürüyoruz ve bu kapsamda gerekli finansmanı Hazine olarak sağlayacağız.” dedi

Bakanlık olarak zelzelenin birinci anından itibaren tüm kamu kurum ve kuruluşlarının acil nakit taleplerini süratle karşılamak için birinci etapta 100 milyar liralık kaynak ayırdıklarını belirten Bakan Nebati, “Depremzede vatandaşlarımıza ve hayatını kaybeden kardeşlerimizin yakınlarına da nakdi yardımlarda bulunuyoruz. Konteyner kentler dışında barınacak olan vatandaşlarımıza taşınma ve kira yardımı sağlıyoruz. Hepimizi sarsan bu büyük felaketin, yüreğimizi dağlayan can kayıplarına yol açmasının yanı sıra, bütçemize de ek bir maliyet getireceği malumunuzdur. Lakin attığımız adımlar sayesinde, ekonomimiz bu felaketin üstesinden gelecek güce sahiptir. Türkiye, 2022 yılında elde ettiğimiz yüzde 5,6’lık büyüme oranıyla, dünyada en yüksek büyüme gerçekleştirmeyi başaran ülkelerden biri pozisyonundadır. Bu güçlü büyüme performansımızın oluşturduğu mali imkanlar sayesinde, vatandaşlarımıza daha evvel kelamını verdiğimiz EYT’yi uygulamaya koyduk. Tüm emeklilerimize tekrar iyi olsun. Zelzele felaketinden kaynaklanan hasarları da telafi edecek güçlü bir mali yapıya sahibiz. EYT’nin iş dünyası üzerindeki yükünü hafifletmek için daha evvel açıkladığımız Hazine dayanaklı KGF paketinin de EYT kapsamındaki kıdem tazminatı kefalet hacmini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkarıyoruz. Bu periyotta dahi EYT’yi uygulamaya koymamız; hükümet olarak, verdiğimiz kelamların her daim gerisinde durduğumuzun en şimdiki örneklerinden biridir. Bütçe imkanlarımıza ek olarak, kentlerimizi süratle ayağa kaldırmak emeliyle afet yine imar fonunu kuruyoruz. Bu fon ile kentlerimizin yine imarına yönelik kaynakları artıracak ve zelzelenin ekonomimiz üzerindeki negatif tesirlerini en minimum seviyede tutacağız. Zelzeleler nedeniyle bu yılın birinci çeyreğinde büyümemizin hudutlu ölçüde olumsuz etkilenme ihtimali olsa da yılın kalanında kademeli olarak toparlanmasını bekliyoruz. Devreye alacağımız ek tedbirlerle, zelzelenin 2023 yılı GSYH büyümesindeki olumsuz tesirlerini de telafi edeceğiz. Ülkemizin yaralarını süratle sarıp, güçlenerek yolumuza devam edeceğiz.” sözlerini kullandı

Hükümet olarak zelzelede etkilenen her bölümü her bakımdan desteklemeyi sürdürdüklerini aktaran Nebati, “Deprem nedeniyle eserleri, işleri yahut işletmesi ziyan gören ziraî üreticimizin kullandığı Hazine faiz dayanaklı 39 milyar liralık kredi ödemelerini 1 yıllığına vade farkı olmaksızın erteledik. Zelzele bölgesindeki çiftçilerimize mazot ve gübre dayanaklarını evvelki uygulamalardan farklı olarak, tıpkı yerine nakdi formda yapıyoruz. Ek olarak, çiftçilerimize her bir büyükbaş hayvanı için 500 lira, her bir küçükbaş hayvanı için de 50 lira yem takviyesi verdik. Ayrıyeten; büyükbaş, küçükbaş, arılı kovan ve kanatlı hayvanları ziyan gören yetiştiricilerimize canlı hayvan ve besleme emelli şeker yardımı yapılmasına ait çalışmalarımızı sürdürüyoruz. İlaveten, tarım sigortası bulunan çiftçilerimize 18,9 milyon lira hasar ödemesi yapılmıştır. Çiftçilerimizin muhtemel afetlerin olumsuz tesirlerinden kendilerini korumak için tarım sigortası yaptırmalarını tavsiye ediyorum. Konut tarafındaki sigortacılıkta ise bildiğiniz üzere zelzelelerin akabinde sigortalılarımızın ihbarını dahi beklemeden birinci 24 saatte başlayarak yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı binaların tazminat ödemelerini gerçekleştirmeye başladık. Bu kapsamdaki ödemelerimiz, tarım sigortacılığına nazaran kat ve kat daha fazla olup, mevcut durum prestijiyle 3 milyar liradır. Artık ise, tarafımıza gelen ihbarların yaklaşık yüzde 80’inini oluşturan hafif hasarlı konutlarımızın ödemelerini hızlandırmak için DASK tarihinde bir birinci olarak yeni uygulama başlatıyoruz. Bu uygulamayla e-devlet üzerinden kolaylıkla alabilecekleri hasar evraklarını DASK’a web sitesi üzerinden ileten sigortalılarımıza 72 saat içinde hasar ödemeleri gerçekleştirilecektir.” dedi

İşgücü piyasasına yönelik kredi düzenlemeleri ve başka takviyelere yönelik açıklamalarda da bulunan Nebati, “Deprem sürecinde iş kaybına uğrayan vatandaşlarımızın da haklarını gözetiyoruz. Sigortalılarımızın çalışma hayatından uzak kalabileceği bu süreksiz periyotta, bölgesel kriz sebepli Kısa Çalışma Ödeneği müracaatlarının kabulüne başladık ve iş akdi feshini yasakladık. Ayrıyeten harika hal ilan edilen vilayetlerde Kısa Çalışma Ödeneği koşullarını sağlayamayan şahıslara ise Nakdi Fiyat Takviyesi vereceğiz. Esnafımızı bugüne kadar nasıl her daim desteklediysek, afet sonrasında da yanlarında olmaya devam ediyoruz. İşyerleri yahut işletmeleri ziyan gören 156 bin esnaf ve sanatkarımızın Halk Bankası tarafından kullandırılan toplam 23,6 milyar liralık Hazine faiz takviyeli kredi ödemelerini 6 aylığına faizsiz biçimde ertelemiş bulunuyoruz. Daha evvel açıkladığımız 250 milyar liralık kredi hacmine sahip KGF Paketlerinde 100 milyar lira ek artışa gittik. Toplamda 20 milyar kefalet bedeli olan 2 yeni paketi de çabucak devreye aldık. Ayrıyeten, esnaf ve sanatkarlarımızın kullanımı için Halkbank tarafından kullandırılacak sarsıntı dayanak kredisini de sunduk. Kredi faiz oranının yüzde 50’lik kısmını Bakanlığımız tarafından karşılanacak olup, esnafa yansıyacak faiz oranı yıllık yüzde 7,5’tir. Kredi, 12 aya kadar ödemesiz periyotla birlikte 60 aya kadar vade imkanıyla sunulacaktır. Tüm bunlara ek olarak, zelzele felaketinden etkilenen bölgelerimizdeki bayan kooperatiflerine yönelik Can Suyu Kredi Takviye Paketini de hayata geçirdik. Böylelikle, sarsıntılardan etkilenen vilayetlerimizde faaliyet gösteren bayan kooperatiflerimize, Halkbank aracılıyla bir yılı geri ödemesiz formda, vade farkı alınmaksızın 50 bin lira limit ve 36 ay vadeyle kredi imkanı oluşturduk. Öbür taraftan, organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinin yine faaliyete geçmesi; ticaret ve endüstrinin canlanması için Bakanlık olarak gerekli tüm takviyesi sağlayarak patronlarımızın yanında olmayı sürdüreceğiz.” sözlerini kullandı

Çavuşoğlu: “Arkadaşlarımız gece gündüz alanda çalışıyorlar”

Fırsat buldukça zelzele bölgelerine ziyaretler düzenlediklerini aktaran Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise “Arkadaşlarımız gece gündüz alanda çalışıyorlar. Bizde bilhassa yurt dışından gelen yardım ve takviyelerin uyumu ve dayanışma diplomasisinden fırsat buldukça alanda arkadaşlarımızı desteklemek için sarsıntı bölgesine ziyaretler gerçekleştiriyoruz. Bu ziyaretlerimizde konteyner kentlerin ve konteynırlara yerleşen insan sayısının attığını gördük. Depremzede kardeşlerimizin artık konteynırlarda bulunan eksiklilerden televizyon, buzdolabı üzere gereksinimlerinde giderilmesi için ağır bir çalışma içerindeyiz. Cumhurbaşkanımızın milletimize kelam verdiği üzere bir içerinde yapılacak konutların inşaatlarını da farklı ilçelerde başladığını gördük. Birebir halde toplumsal donatıların en düzgün halde olması gerekiyor.” dedi. Sahra hastaneleri, aşevleri, toplumsal marketleri daha çok geliştirmek için tüm kurumların ağır bir formda çalıştığını belirten Çavuşoğlu, “Yurt dışından gelen yardımların uyumlarını yapabilmek için hem Ankara’da hem alanda hem de yurt dışında ağır efor sarf ediyoruz. Türkiye yıllarca nerde bir afet varsa ve nerede gereksinime muhtaç bir ülke varsa birinci yardıma koşan ülke oldu. Bu manada herkes Türkiye’ye dayanak vermeye çalışıyor. Yurt dışından ülkemize arama kurma takımı olarak 90 ülkeden 11 bin 320 kişi gelmişti tabu şu anda muhtaçlık kalmadığı için çalışmalarını tamamladıktan sonra tamamı ülkelerine geri döndü. En son kalan ülke ise Azerbaycan kalmıştı. Onlarda çalışmalarını tamamlayıp döndüler. Sahra hastanesi için gelenlerden ise bir kısmı gitti. Şu anda tanesi etkin bir halde Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Buna ilaveten yeni sahra hastanesi kurmaya çalışan Almanya üzere ülkelerde var. Zelzelede başka vilayetlere giden depremzedelerin memleketlerine geri gelmeleriyle tabi şu anda çadır muhtaçlıkları da artıyor. Hasebiyle içerde üretim yapılırken dışarıdan da çadır ve konteynırların gelmesi için ağır uğraş sarf ediyoruz. Şu ana kadar yurt dışından 211 bine yakın çadır 4 bin 160 konteyner geldi. 4 bin civarında konteyner de gemilerde geliyor. Tabi bunun yanında ülkelerin finans taahhütleri var onların gelmesi için çalışıyoruz. Farklı ülkelerde sivil toplum örgütlerinin, iş insanlarının ve taahhütleri var. Şu ana kadar 1 milyar 585 milyon civarında bir taahhüt var. Birleşmiş Milletleri’nde 1 milyar dolar vaadi var. Bu kaynakların hangi projelere aktarılması gerektiği konusunda da Maliye ve öbür bakanlıklarımızla uyumunu sağlıyoruz. Dünya Bankası da Türkiye için 1 milyar 780 bin dolar verme taahhütlünde bulundu. Yapacağımız çalışmaların uyumunu yapıyoruz” biçiminde konuştu. – MALATYA