AYM, 28 Şubat davasında müebbet mahpusa çarptırılan 3 eski generalin ihlal başvurusunu reddetti

Anayasa Mahkemesi (AYM), “postmodern darbe” olarak anılan 28 Şubat 1997’deki Ulusal Güvenlik Şurası (MGK) toplantısı ve sonraki süreçte sorumlulukları bulundukları gerekçesiyle yargılanan ve müebbet mahpusa mahkum edilen eski generaller Ahmet Çörekçi, Cevat Temel Özkaynak ve Çetin Doğan’ın hak ihlali savlı ferdî müracaatları reddetti.

Kararlar, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Kararlara nazaran, 28 Şubat sürecinden sorumlu tutularak yargılandıkları davada “54. Türkiye Cumhuriyeti İcra Vekilleri Heyetini cebren ıskat yahut görev görmekten cebren men etmek cürmüne iştirak” cürmünden müebbet mahpusa mahkum edilen devrin Hava Kuvvetleri Kumandanı Ahmet Çörekçi, devrin Kara Kuvvetleri Komutanlığı İstihbarat Dairesi Lideri Cevat Temel Özkaynak ve periyodun Genelkurmay Harekat Lideri Çetin Doğan, hak ihlali teziyle Anayasa Mahkemesine başvurdu.

Başvurularda, cürüm oluşturmayan bir aksiyona ait cezalandırılma nedeniyle hatada ve cezada yasallık unsurunun, hukuka muhalif elde edilen kanıtların mahkumiyete temel alınması nedeniyle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının, yargılamanın Aziz Divan’da yapılmaması nedeniyle yasal hakim teminatının ihlal edildiği ileri sürüldü.

Başvuruları inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 38’inci hususunda garanti altına alınan “suçta ve cezada yasallık ilkesi”nin, 36’ıncı unsurunda garanti altına alınan “hakkaniyete uygun yargılanma hakkı”nın ve 37. unsurundaki “kanuni hakim güvencesi”nin ihlal edilmediğine hükmetti.

Kararın gerekçesinden

AYM’nin kararında, sanıkların mahkumiyetine hükmeden Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesinin gerekçeli kararında, sanıkların aksiyonlarının neticeyi oluşturmaya elverişli olmadığına, cebir ve şiddet içermediğine, hükümetin kendi isteği ile istifa ettiğine dair savunmalarına prestij etmediğini açıkladığı bildirildi.

Yerel mahkemenin, “suçun eksik kalmayıp tamamlandığını” kabul ettiği anımsatılan AYM kararında, hatada ve cezada yasallık unsuruna ait, “Derece mahkemesinin yargılama konusu fiillerin misyonun ifası kapsamında bulunmadığına ve hatanın ögeleri prestijiyle oluştuğuna dair değerlendirmelerinin temelsiz, hatanın özü ile uyumsuz ve öngörülemez olduğu söylenemez. Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle hatada ve cezada yasallık prensibinin ihlal edilmediğine karar vermiştir.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Kararda, kanıtlar ortasında yer alan 5 numaralı CD’nin düzmece olduğuna dair savlar tarafından de yargılama evresinde uzman mütalaasına başvurulduğu hatırlatıldı.

CD’nin hukuka karşıt biçimde elde edildiği istikametinde mahkemenin gerekli değerlendirmeyi yapmadığı, cezaları onayan Yargıtay dairesinin de CD muhtevasındaki evrakların karara temel alındığı istikametinde münasebet belirtmediği söz edilen kararda, müracaatçılar açısından tek kanıtın yalnızca belirtilen CD olmadığına dikkat çekildi ve bu nedenle hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edilmediğine hükmedildiği vurgulandı.

Yüksek Mahkemenin kararında, müracaatçıların “görevle ilgili suçlama” nedeniyle Büyük Divan’da yargılanmaları gerektiğinden bahisle, “kanuni hakim unsurunun ihlal edildiği” istikametindeki müracaatlarının ret münasebeti olarak da lokal mahkeme ve Yargıtayın “suçun misyonla ilgili bulunmadığını” kabul ederek karar kurmaları gösterildi.