Arnavutluk’un NATO’ya üye oluşunun 14. yıl dönümü

Balkan ülkesi Arnavutluk’un NATO’ya üye oluşunun üzerinden 14 yıl geçti.

1955’te komünist rejim periyodunda Varşova Paktı’na katılan Arnavutluk, 1968’de üyelikten çıktı.

Ülkedeki komünist rejimin 1991’de dağılmasının akabinde Arnavutluk, milletlerarası kurumlara üyelik ve bunlarla işbirliği sürecini başlatarak tarafını Avrupa-Atlantik’e çevirdi.

Arnavutluk’un NATO’ya üyelik süreci; silahlı kuvvetlerinin dönüşümü, barışı müdafaa misyonlarına iştiraki, İttifakın güvenlik siyasetlerini desteklemede ülke kurumlarının taahhüdü üzere birçok kademeden geçti.

Süreç, Arnavutluk’un, Avrupa’da komünist rejimden ayrılan ülkelerle alakaları geliştirmek için kurulan Kuzey Atlantik İş Birliği Kuruluna (NACC) 1992’de resmen üye olmasıyla başladı.

Arnavutluk, Mayıs 2003’te Hırvatistan, Makedonya (bugün Kuzey Makedonya) ve ABD ile “Adriyatik Sözleşmesi”ni imzaladı. Arnavutluk makamları, bu durumu “ülkeleri NATO’ya üyeliğe hazırlayacak bir girişim” olarak nitelendirdi.

NATO’ya üyelik davetini, 2 Nisan 2008’da Bükreş tepesinde alan Arnavutluk, 25 Nisan 2008’de de NATO üyelik müzakerelerini resmen başlattı.

NATO üyesi ülkelerce İttifaka iştirak protokollerinin onaylanmasının akabinde Arnavutluk, 1 Nisan 2009’da resmen NATO üyesi oldu. Böylelikle Avrupa-Atlantik yönelim maksatlarından birini gerçekleştirmiş oldu.

4 Nisan 2009’da düzenlenen NATO Strazburg/Kehl Tepesi’ne birinci kere NATO’nun tam üyesi olarak katılan Arnavutluk, Hırvatistan ile bayrakları 7 Nisan 2009’da NATO’nun Brüksel merkezinde resmen göndere çekildi.

NATO’ya en yüksek seviyede halk takviyesine sahip ülke

Arnavutluk ve NATO, savunma ve güvenlik alanları başta olmak üzere, ülkedeki savunma kurumlarında ıslahata yönelik alanlarda işbirliği yaptı.

Arnavutluk yetkililerinin, NATO’nun 2022 raporuna dayandırdıkları bilgiye nazaran, ülke, “İttifak genelinde NATO’ya en yüksek seviyede halk dayanağına sahip ülkelerden biri” olarak kayıtlara geçti.

NATO’nun, Arnavutluk’un Kuçova bölgesinde hava taktik üssü inşa etme kararının akabinde Arnavutluk-NATO münasebetleri ilerleme kaydetti. Bu üs, “NATO’nun Batı Balkanlar’daki birinci hava üssü olma özelliği” taşıyor.

Yaklaşık 45,8 milyon avroluk maliyeti olan projenin hayata geçirilme süreci Ocak 2022’de başladı. 2023 sonbaharında bitirilmesi planlanan proje, hava üssünün pistinin, denetim kulesinin tekrar inşası, silah ve yakıt deposu, uçak park yeri, arıza ve itfaiye istasyonu üzere çalışmaları kapsıyor.

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, 2022’de NATO’yu ülkenin orta bölümlerindeki Dıraç kentinde bulunan limanın askeri kısmına İttifak üssü kurulması için ortak finansmana katılmaya davet ettiklerini açıkladı.

Rusya-Ukrayna Savaşı’yla ilgili ise Arnavutluk, NATO’nun durumuna takviye vererek “Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik sebepsiz saldırısını” kınadıklarını belirtti.

NATO üyesi ve Avrupa Birliği (AB) adayı olarak Arnavutluk, NATO-AB işbirliğinin farklı tehditlerle başa çıkabilmek için ağırlaştırılmasını da destekliyor.

Arnavutluk Silahlı Kuvvetleri, Kosova, Bosna Hersek, Mali, Ege Denizi, Irak, Afganistan, Çad, Gürcistan ve Güney Sudan’daki memleketler arası barış operasyonlarına da katkı sağladı.