Araştırma: İnsan beyni, “göz açıp kapayıncaya” kadar düzmece anı üretebiliyor

Yeni bir araştırmada, insan beyninin “göz açıp kapayıncaya kadar” uydurma anı üretebildiği tespit edildi.

Science Alert sitesinin haberine nazaran, Amsterdam Üniversitesinden blim insanlarının öncülüğünde yapılan deneylerde, araştırmaya katılan 534 şahsa, Latin harflerinin gerçek ve aynada yansıtılmış (C ve ?) biçimleri gösterildiğinde, insanların yansıma harfi gerçek haliyle hatırlamaya yatkın olduğu belirlendi.

Araştırmada, birtakım iştirakçilerin hafızasını karıştırmak emeliyle rastgele harfler gösterilmesinden sonra tüm iştirakçilerden, birinci gösterilen harfi tekrar söylemeleri istendi.

İlk harfin gösterilmesinden yaklaşık yarım saniye sonra iştirakçilerin neredeyse yüzde 20’sinin istenen harf hakkında geçersiz bir anı ürettiği belirtilen araştırmada, 3 saniye sonra da bu ölçünün yüzde 30’a yükseldiği kaydedildi.

Araştırmada, iştirakçilere harfler yansıtılmış biçimiyle gösterildiğinde, insanların “göz açıp kapayıncaya” kadar yansıtılmış harfi, gerçek bir harf olarak hatırlama olasılıklarının daha yüksek olduğu tespit edildi.

Uzmanlar, insan beyninin görmeyi beklediği şeylere nazaran anılarını “sahte anılarla” değiştirdiğini ve iştirakçilerin, Latin harflerine aşina olması münasebetiyle beyinlerinin gösterilen harfleri yansıtılan halleriyle değil olağan yazılmış hallerinde görmeyi beklediklerini belirtti.

Deneylerde, rastgele düz ve yansıtılmış harfler gösterildikten sonra iştirakçilere 1’den 4’e kadar anılarına ne kadar güvendikleri soruldu.

Katılımcılar, karşılıklarına güvendiklerini belirtti. Böylelikle iştirakçilerin karşılıklarının aslında yanlış varsayımlar değil, “sahte anılar” olduğundan emin olundu.

Araştırmanın muharrirleri, “kısa vadeli hafızanın her vakit az evvel algılanan şeyin yanlışsız bir temsili olmayabildiğine” ve “hafızanın aslında görmeyi beklediğimiz şey tarafından şekillendiğine” işaret etti.

Araştırma, “PLOS One” mecmuasında yayımlandı.