Araştırma: Hollanda, Şengen değerlendirmesinde ayrımcı algoritmalar kullanıyor

Hollanda merkezli araştırmacı gazetecilik kuruluşu Lighthouse Report, “Hollanda Dışişleri Bakanlığının Şengen vizesi müracaatlarını değerlendirirken milliyet, yaş ve cinsiyete dayalı ırkçı ve ayrımcı algoritmalar kullandığını” belirtti.

Lighthouse Reports tarafından NRC gazetesiyle ortak yapılan araştırmaya ait açıklamada, Hollanda’nın 2015 yılından beri Şengen vizesi müracaatlarını saklı ve muhtemelen hukuka karşıt formda ırkçı bir algoritma kullanarak değerlendirdiği kaydedildi.

Şengen vizesine başvuranların cinsiyet, yaş ve milliyetine dayalı olarak algoritmalar oluşturduğu “risk profili”ne nazaran farklı değerlendirmelere tabi tutulduğu aktarılan açıklamada, Mart 2023 bilgilerine nazaran, “yüksek riskli profil” olarak bedellendirilen vize müracaatlarının yüzde 33’ünün reddedildiği, kelam konusu kategoride olanların vize kıymetlendirme mühletinin aylarca sürdüğü bilgisine yer verildi.

Algoritmalar hukuka aykırı

Açıklamada, Lighthouse Reports’un elde ettiği evraklara nazaran, Dışişleri Bakanlığı içerisindeki ferdî dataları müdafaa uzmanının kelam konusu algoritmaların kullanımına karşı çıktığı ve “Şengen vizesine başvuranların milliyetine dayalı inceleme yapan ve etnik kökenlerine dayalı ayrımcı muamelede bulunan bu sistemi derhal durdurun.” tavsiyesinde bulunduğu söz edildi.

Dışişleri Bakanlığının ayrımcı algoritmalara dayalı mevcut vize kıymetlendirme sisteminde değişiklik yapacağına ait vaatlerde bulunmasına karşın rastgele bir değişikliğe gidilmediği belirtilen açıklamada, kelam konusu sistemin hala Bakanlık tarafından kullanıldığına işaret edildi.

Açıklamada, Hollanda Parlamentosu Milletvekili Kate Piri’nin kelam konusu ayrımcı sisteme karşı çıkarak, “Surinam ve Fas üzere ülkelerin vatandaşları vize almakta çok zorlanıyor.” diyerek Hollanda Dışişleri Bakanlığını eleştirdiği anlatıldı.

Dışişleri Bakanı, ırkçılığı ortadan kaldıracaklarını söylemişti

Sonuçları Aralık 2022’de açıklanan bağımsız soruşturmayla Hollanda Dışişleri Bakanlığında ırkçılığın yaygın olduğu ortaya koyulmuştu.

“Black Lives Matter” protestolarının akabinde bakanlık memurlarının talebi üzerine Hollanda Dışişleri Bakanlığında yürütülen bağımsız soruşturmanın raporunda, bakanlıktaki ırkçılığın “saldırgan, direkt, aleni, şuurlu olmakla çabucak göze çarpmayan, dolaylı, bâtın, kasıtsız yahut bilinçsiz olmak ortasında değiştiği; iki kültürlü çalışanların ve beyaz olmayan lokal çalışanların ırkçılığın çeşitlerine maruz kaldığı” belirtilmişti.

Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra rapora ait açıklamasında ırkçılık olaylarının “ekstra acı verici olduğunu, zira her türlü ayrımcılığın yasak olduğunu ve milletlerarası adaleti savunduklarını” kaydederek, “Kurumumuz içindeki ırkçılığı ortadan kaldırmak için elimizden gelen her şeyi yapacağız.” değerlendirmesinde bulunmuştu.