Amasyalılar Yitik Laleyi Arıyor

Amasyalılar en son 1896 yılında görülen ‘Yitik lale’yi arıyor

AMASYA – Amasya’nın ‘Yitik lale’si yüz yılı aşkın müddettir bulunamadığı için kuşağının tükendiği rapor edildi. Bilim insanları ve gezginler yıllardır kentin doruğundaki dağları dolaşıp gizemli bitkiyi arıyor.

İlk kere 1892’de Alman bahçıvan Mühlendorff tarafından toplanarak Avrupa’ya gönderilip “Tulipa Sprengeri” ismiyle bilim dünyasına tanıtıldıktan sonra en son 1896’da tabiatta görülen bitkinin Anadolu’da varlığının sona erdiği kayıtlara geçti. Gizemli bitki Avrupa’da az sayıdaki özel bahçede süs bitkisi olarak varlığını devam ettirebildi.

Çekilmiş fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabına kapak olan Yitik Laleyi uzun yıllardır arayan botanikçilerden Amasya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Yıldırım, “1896’dan bu yana yitik olan Amasya Lalesine bir daha rastlanmadı. Yaklaşık 30 yıldır Amasya’nın farklı bölgelerinde çalışma yaptık. Fakat karşılaşamadık” dedi.

“Amasya Lalesini bulan olarak tarihe geçmek isterim”

Nisan ve Mayıs aylarında tabiat gezginleri ile vatandaşların da dağlarda bu çeşidi takip ettiğini anlatan Prof. Dr. Yıldırım, “Amasya Lalesinin ayırt edici özellikleri çiçek yaprakları uca hakikat sivrilen mızrak biçimindedir. Kırmızı hoş imajının ardında da sarı şeritler var. Benim için en büyük ödül Amasya Lalesini bulan olarak tarihe geçmek olur. Şu anda süs bitkisi olarak çok azda olsa Avrupa’daki bahçelerde üretilmektedir. Bizim gayemiz de doğal vatanı olan Amasya’da görmektir” diye konuştu.

Gümüşlü mahallesi muhtarı Asuman Topuz, Kırklar Dağı’nda lalelerin izini sürdüklerine değinirken, Çakallar mahallesindeki meskenlerinin bahçesinde yetişen öbür cinsteki lalelere itinayla bakan Ercan Eftelioğlu ve kardeşi Altan Eftelioğlu da kayıp laleleri umutla aramayı devam ettirdiklerini söylediler. Araştırmacı-yazar Hüseyin Menç ise Yasal Sultan Süleyman periyodunda Amasya’dan lale soğanlarının büyükelçiler aracılığıyla Avrupa’ya götürüldüğünün kayıtlara geçtiğine işaret etti.