Amasra’da maden ocağındaki patlamaya ait davaya devam edildi
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Kurumuna ilişkin maden ocağında 14 Ekim 2022’de 43 çalışanın hayatını kaybettiği, 9 emekçinin yaralandığı patlamaya ait 8’i tutuklu 23 sanığın yargılanmasına devam edildi.
Bartın Ağır Ceza Mahkemesince Bartın Adliyesi’nde özel olarak oluşturulan salonda görülen duruşmaya, tutuklu ve tutuksuz sanıklar, müştekiler, patlamada hayatını kaybedenlerin yakınları ile taraf avukatları katıldı.
Adliye içi ve etrafında kolluk kuvvetlerince geniş güvenlik tedbiri alındı.
Bazı müştekiler ile patlamada hayatını kaybedenlerin yakınları, salona getirildikleri sırada sanıklara reaksiyon gösterdi.
Davanın ikinci gününde tutuklu sanık TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir’in avukatının beyanlarının dinlenilmesinin akabinde tutuklu sanık İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci’nin savunmasına geçildi.
Bu sırada kimi müştekiler sanığa reaksiyonda bulundu.
Söz alan bir sanık avukatı, davayı takip eden CHP Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu’na hitaben, “Burası siyaset arenası değil, buradan çıksın.” tabirini kullanınca tartışma çıktı, müştekiler tarafından sanık avukatlarına yanlışsız su şişesi fırlatıldı. Arbede yaşanması üzerine mahkeme lideri duruşmaya orta verdi.
Aranın akabinde kelam alan Bartın Barosu Lideri Ferhat Parlatır ve müşteki avukatları, fiziki kaideleri daha kâfi olan duruşma salonunda yargılamaya devam edilmesini talep etti.
Sanık Selçuk Ekmekci, savunmasına patlamada vefat edenlere Allah’tan rahmet dileyerek başladı.
“Delil karartma yapmadım, yangını söndürmeye çalıştım”
Aynı acıyı kendisinin de yaşadığını, babasının Yozgat’ta maden ocağında hayatını kaybettiğini anlatan Ekmekci, Amasra’da 11 yıldır vazife yaptığını ve 5 yıldır işletme müdürü olduğunu aktardı.
Sanık Ekmekci, iş sıhhati ve güvenliği açısından misyonunu hassas halde yaptığını savunarak, “Olay günü P2 vardiyasında metan gazı ve havalandırmayla ilgili olumsuz durum gözlemlenmemiştir. Bunun üzerine tertip yapılmış ve P3 vardiyasında işbaşı yapılmıştır.” diye konuştu.
Olaydan 20 gün evvel ocağa indiğinde barutçunun üzerinde gaz ölçüm aygıtının bulunmadığını görünce tutanak tuttuğunu belirten Ekmekci, “Denetim misyonumu düzgün yaptığıma inanıyorum, vicdanım rahattır.” dedi.
Sanık Ekmekci, olay günü kurtarma misyonuna katıldığını, son kişi çıkarılana kadar ocakta, tutuklanma tarihine kadar da iş yerinde bulunduğunu lisana getirerek, “İş arkadaşlarımdan rastgele bir reaksiyon almadım, bilakis takviye aldım. Kanıt karartma yapmadım, yangını söndürmeye çalıştım.” tabirini kullandı.
İş sıhhati ve güvenliği ile ilgili kendi açısından TTK Genel Müdürlüğünce rastgele bir eksiklik tespit edilmediğine dikkati çeken Ekmekci, “Bu kadar kontrolden geçen iş yerinde eksiklik olması kelam konusu değildir.” savunmasını yaptı.
Sanık Ekmekci, uzman raporunda, kendisine havalandırma, kömür tozuyla gayret, eğitim ve acil durum tatbikatlarıyla ilgili kusur atfedildiğini anımsatarak, şöyle devam etti:
“Gaz izleme sensörleri 24 saat izlenmektedir. Merkezi Gaz İzleme Merkezi’ne bağlı 200 sensör vardır. Eksper, resmi raporları dikkate almadan bir kişinin kelamıyla tarafıma kusurda bulunmuştur. Tozla çaba konusunda iş yerimizde gereğinden fazla uygulama yapılmaktadır. Yanıcı tozu bastırmak için süreçler yapılmaktadır. Yönetmeliğimize nazaran kafidir, uzman bunları dikkate almamıştır. Patlamanın yayılmasının sebebi tozla gayret değil yanmaması gereken havalandırma vantüplerinin yanmasıdır, yani yangının büyümesine neden olmuştur. Bu vantüplerin incelenmesini istiyorum.”
Sanık Ekmekci, eğitim ve acil durum tatbikatlarıyla ilgili savları ve iddianamede müşteki ve şahit sözlerindeki aleyhine beyanları kabul etmediğini söyledi.
“Olay günü 4’üncü pervane arızasından haberim yoktu”
Savunmasının akabinde çapraz sorgusuna geçilen Ekmekci, taraf avukatlarının sorularını yanıtladı.
Olay günü pervane arızasıyla ilgili soruya Ekmekci, “20 Eylül’de metan gazından ötürü 4’üncü pervaneyi koyduk. Olay günü 4’üncü pervane arızasından haberim yoktu. O günkü tertibe katılmadım. Vardiya mühendisine iletilmiştir. Arıza giderilmemiş. Üstten da arıza giderilebilirdi.” yanıtını verdi.
“Acil durum hareket planı size bildiri edildi mi?” sorusunu Ekmekci, “Kriz idare takımındayım. Bu grubun vazifeleri uyum, ilgili ünitelerin oluşturulması, irtibat, anons, haberleşme ve birinci yardımdır.” diye yanıtladı.
Sanık Ekmekci, “Sondaj süreçleriyle ilgili bir sorumluluğunuz var mı?” sorusu üzerine “Göreve geldikten sonra sondaj servisi tarafımca kurdurtulmuştur. Orada çalışan herkese ehliyet aldırılmıştır. Olay yerinde sondaj eksiksiz yapılmıştır. Degaj sondajlarında sorumluluğum uyum.” tabirini kullandı.
“Taş tozu uygulamasında rolünüz nedir?” sorusu üzerine de Ekmekci, düzenleme yapılmasının akabinde kendisine bilgi verildiğini ve akabinde uygulamaya geçildiğini anlattı.
“O bölgede ikinci dinamit atıldığını düşünmüyorum”
Personel yetersizliğinin çalışmayı fiilen imkansız hale getirip getirmediği konusunda Ekmekci, “Personel yetersizliğinden ötürü hazırlık çalışmaları yapılamamakta, mevcut personellerle hareket edilmekte.” dedi.
Gaz İzleme Merkezi ile ilgili sorumluluğunun bulunmadığını tabir eden Ekmekci, kazanın nasıl gerçekleştiğine ait, “Olay yerine birinci girdiğimde kazanın nasıl gerçekleştiğini düşünecek durumda değildim zira yangın vardı, şehitlerimizi çıkarıyorduk. Yer altına girildiği vakit daha sağlıklı bir rapor çıkacağını düşünüyorum. Yoksa afaki yorumlar çıkabilir.” görüşünü aktardı.
Ekmekci, patlamada ikinci lağımın (dinamit) atılıp atılmadığı sorusu karşısında, “Bilirkişi, olmayan datalara nazaran rapor hazırlamıştır. Ocağa inildiği vakit inceleme yapıldığında sağlıklı rapor alınacağını düşünüyorum. O bölgede ikinci dinamit atıldığını düşünmüyorum.” savunmasını yaptı.???????
“Ocakta dinamit patlatma benim sorumluluğumda değil”
Tutuklu sanık iş güvenliği ve eğitim başmühendisi Volkan Soylu da savunmasında 2015’ten beri Amasra Kurumunda vazifede bulunduğunu belirterek, iş yerinde rutin yaptığı süreçleri anlattı.
Ocakta aktif havalandırma olduğunu savunan Soylu, “Ana havalandırma ve gaz düzeyi 2.00’ın üzerine çıktığında insanların ocaktan çıkmasını talep etmek benim sorumluluğumda. Ocakta dinamit patlatma benim sorumluluğumda değil. Aşağıda meydana gelen elim kaza, patlama süreciyle gerçekleşmiştir. Ben iş güvenliğinden sorumluyum. Patlama sürecinde aralığa, müddete uyulması, tekrardan patara (yüzey modüllerinin temizlenmesi için dinamit lokumuyla yapılan küçük patlatmalar) atılması, ne kadar materyal kullanılacak olmasını ben denetleyemem. Bu işleri fakat kısım amirleri denetler, sorumluluk da onlarındır.” diye konuştu.
Amasra Kurumunun idare ve karar alma takımında bulunmadığını aktaran Soylu, “Herhangi bir kusurum tespit edilemediği üzere meydana gelecek kazayı önleyecek yetki ve sorumluluğum bulunmamaktadır.” dedi.
Soylu, iş güvenliği eğitimlerinin faal bir formda verildiğini savunmasına ekledi.
Savunmasının akabinde çapraz sorgusuna geçilen Soylu, taraf avukatlarının sorularını yanıtladı.
Soylu, 1.00 gaz düzeylerinde üretimin neden devam ettiğine ait soruya, “Tam bilemiyorum lakin bir çalışma yapılmaması lazım.” karşılığını verdi.
Fanların verimli çalışıp çalışmadığı konusunda Soylu, “Vantüplerin yırtılıp yırtılmadığını, bileziklerin çıkıp çıkmadığını denetim ederiz lakin hangi kartiyede ise oradaki sorumlu arkadaş denetim eder.” dedi.
Soylu, sensörlerin nereye yerleştirileceği sorusuna, “Nereye yerleştirileceğine yönetmeliğe nazaran ben karar veriyorum. Gaz izleme çalışanının tertibini ben veriyorum. Nadiren 1 işçi çalışır. Eleman eksikliği var ve bununla ilgili talebimiz var.” cevabını verdi.
“Gaz İzleme Merkezinde yönetmelik gereği 2 işçi bulunması gerekirken 1 işçi bulunduğunda çalışmayı durdurma yetkisi kime ilişkin?” sorusunu Soylu, “İş verene ilişkin. Bu yetkiyi ben kullansam neden durdurduğumu sorarlar. 1 işçi olduğunda üretim durmadı.” biçiminde yanıtladı.
Soylu, “İşçi kıyafetinin alınması ve denetimini kim yapar?” sorusuna, “İlgili ünitelerden talepleri toplarım. İş Güvenliği ve Makine İkmal Daire başkanlıklarına gönderirim. Satın alınması ve denetimi bu ünitelerce gerçekleştirilir.” karşılığını verdi.
Mahkeme heyeti, öteki sanıkların savunmalarının alınması için duruşmaya yarına kadar orta verdi.
Süreç
Bartın’ın Amasra ilçesindeki TTK Amasra Kurumuna ilişkin maden ocağında 14 Ekim Cuma günü saat 18.15 sıralarında meydana gelen patlamada 41 emekçi hayatını kaybetmiş, 11 personel yaralanmıştı. Bir emekçi sevk edildiği hastanede 4 Kasım 2022’de, bir personel de patlamadan 173 gün sonra ömrünü yitirmişti.
Amasra Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında ortalarında TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir’in de bulunduğu 24 kuşkulu gözaltına alınmıştı.
Şüphelilerden TTK Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir, Kurum Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci, İş Güvenliği ve Eğitim Başmühendisi Volkan Soylu ve Başmühendis Mehmet Tural ile kartiyelerden (birkaç üretim ünitesinden oluşan ocak) sorumlu maden mühendisleri Levent Aydın ve İbrahim Hakan Mengeş ile emniyet mühendisi Şahan Kahraman “bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olmak” hatasından tutuklanmış; 4 şüpheliye isimli denetim kararları uygulanmış, şüphelilerden 3’ü çıkarıldıkları hakimlikçe, 9’u savcılık sorgularının akabinde hür bırakılmıştı. Bu şüpheliler ortasında yer alan bir kişi hakkında da soruşturma sürecinde “takipsizlik” kararı verilmişti.
İddianamede, tutuklu sanıklar Özdemir, Ekmekci, Soylu ve Tural hakkında 42 kere “olası kastla öldürme” cürmünden toplam 840 yıldan 1050 yıla kadar, 4 defa “olası kastla yaralama” hatasından da toplam 4 yıl 16 aydan 12 yıla kadar mahpus cezası talep ediliyor.
Bu 4 sanığın iki cürümden toplam 844 yıl 16 aydan 1062’şer yıla kadar mahpusu istenen iddianamede, başka 4’ü tutuklu 19 sanığın ise “bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 2 yıl 8 aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpusu isteniyor.