Akkuyu Nükleer Güç Santrali ‘nükleer tesis’ statüsünde

Türkiye’nin güç bağımsızlığına büyük katkı sağlayacak olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali, taze yakıt çubuklarının yüklenmesiyle ‘nükleer tesis’ statüsüne kavuştu. Merasime görüntü konferans sistemiyle katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Nükleer yakıtların santralimize teslimi ile birlikte artık Akkuyu, bir nükleer tesis hüviyetini kazanmıştır. Böylelikle ülkemiz 60 yıllık bir gecikmenin akabinde da olsa, dünyada nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükselmiştir” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin tarafından 3 Nisan 2018’de temeli atılan Mersin’in Gülnar ilçesindeki Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin birinci ünitesinde sona gelindi. 4 üniteden oluşan ve Türkiye’nin birinci nükleer güç santrali olma özelliği taşıyan Akkuyu NGS’de, birinci üniteye taze yakıt yüklemesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in görüntü konferans usulüyle katıldığı merasimle yapıldı. Böylece santral, ‘nükleer tesis’ statüsü kazanmış oldu. Yakıtın tesliminden sonra yapılacak ön testlerin ve hazırlıkların akabinde birinci ünitenin devreye alınması planlanıyor.

“Ülkemiz, 60 yıllık bir gecikmenin akabinde da olsa, dünyada nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükselmiştir”

Törende konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün Türkiye’yi dünyanın nükleer güç sahibi ülkeleri ortasına sokacak büyük bir atağın sevincini yaşadıklarını söyledi. Bu merasimle birebir vakitte Türk milletine verdikleri bir kelamı daha gerçekleştirmiş olduklarını kaydeden Erdoğan, “Akkuyu NGS’nin üretime geçmesinden bir evvelki etabı olan nükleer yakıtların santral alanına getirilmesine şahitlik ediyoruz. Hava ve deniz yoluyla gelen nükleer yakıtların santralimize teslimi ile birlikte artık Akkuyu, bir nükleer tesis hüviyetini kazanmıştır. Böylelikle ülkemiz 60 yıllık bir gecikmenin akabinde da olsa, dünyada nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükselmiştir” diye konuştu.

Dünyada 422 nükleer reaktörün aktif halde, 57’sinin de hala imal basamağında olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Avrupa Birliği, elektriğinin yüzde 25’ni nükleerden elde ediyor. Geçtiğimiz yıl Avrupa Kurulu, nükleer enerjiyi yeşil güç kabul ederek, bu bahisteki tereddütleri gidermiştir. Biz de Akkuyu ile ülkemizi bu gelişmelerin bir modülü haline getirdik. Projemize en başından beri takviye veren Putin başta olmak üzere, tüm Rusya Federasyonu makamlarına, şahsım ve milletim ismine şükranlarımı sunuyorum. Santralimizin inşasında ve üretime geçme sürecinde misyon alan Türk ve Rus tüm çalışanı tebrik ediyorum” tabirlerini kullandı.

“Akkuyu, Rusya ile aramızdaki en büyük ortak yatırımdır”

Akkuyu’da her biri 1200 megavat güce sahip 4 reaktörlü bir nükleer güç santrali inşa edildiğini lisana getiren Erdoğan, şunları kaydetti:

“Türkiye’nin pek çok kıymetli projesi üzere Akkuyu’da, ulusal bütçemize yük getirmeyen bir finansman modeli ile hayata geçirilmiştir. Akkuyu, Rusya ile aramızdaki en büyük ortak yatırımdır. Yatırım bedeli 20 milyar dolar olan bu proje, Rusya’nın ilgili kuruluşu Rosatom tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Projenin inşaatı ile birlikte bakım, işletme ve nükleer santraller için büyük kıymet taşıyan işletmeden çıkarma süreçlerinin sorumluluğu da yükleniciye aittir. Santralin tüm üniteleri peyderpey 2028’e kadar hizmete girecektir. Ülkemizin elektrik tüketiminin yüzde 10’u tek başına bu santral tarafından sağlanacaktır. Tam kapasite devreye girdiğinde, burada yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretilecek. Hiç elbet yalnızca bu özelliği ile bile santralimiz, ülkemizin güç arz güvenliğine yaptığı eşsiz katkı ile stratejik yatırım unvanını hak ediyor. Doğal gaz ithalatımızın düşmesine yıllık 1.5 milyar dolar katkısı olacak bu proje, ulusal gelirimizin artışına da olumlu istikamette tesir yapacaktır. Buradaki birikim ve deneyim bizi, ileride nükleer alanında daha farklı yerlere de taşıyacaktır.”

“İkinci ve üçüncü nükleer santrallerimiz için de inşallah en kısa müddette harekete geçeceğiz”

Proje çerçevesinde Rusya’da eğitim görerek Akkuyu’da misyon yapacak mühendis ve teknisyenlerin, ülkenin nükleer güç alanındaki insan gücünü zenginleştireceğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “300’ü aşkın mühendisimiz Rusya’daki okullarda yetişti. Akkuyu’da inşa ettiğimiz bu santralleri planlarken ve hayata geçirirken, önceliklerimizin başında güvenlik gelmiştir. Santralimizin, 6 Şubat sarsıntılarından etkilenmemesi, mühendislerimizin ve emekçilerimizin, işlerini ne kadar titizlikle icra ettiklerini gösteriyor. Santralimiz, ülkemizin bu alandaki mevzuatı ile birlikte, Memleketler arası Atom Ajansı’nın, Memleketler arası Nükleer Güvenlik Müracaat Kümesi’nin ve de Avrupa Birliği’nin koşullarını da karşılıyor. Bu projedeki deneyimimiz ışığında farklı bölgelerimizde inşa etmeyi planladığımız, ikinci ve üçüncü nükleer santrallerimiz için de inşallah en kısa müddette harekete geçeceğiz” formunda konuştu.

Akkuyu projesini yürüten ve burada yüklenici olarak vazife yapan firmaların, 6 Şubat felaketinin akabinde depremzedelere sahip çıkarak gösterdikleri dayanışmayı da hep şükranla hatırlayacaklarını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şunu bilhassa tabir etmek isterim ki, Rusya’nın Hatay’da kurduğu sahra hastanesi için bilhassa milletim ismine teşekkür ediyorum. Akkuyu projemizin üretim öncesi hazırlıklarının son safhası olan nükleer yakıt çubuklarının nükleer santral alanına tesliminin iyi olmasını diyorum. Santralimizin üretime başlaması sevincinde bu sefer yüz yüze buluşmak üzere sevgilerimi, hürmetlerimi sunuyorum” dedi.

Putin: “Ekonomi ve ticaret alanındaki ilgimizi daha da geliştirmeye karar verdik”

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ise görüntü konferans yoluyla yaptığı konuşmada, bugün Akkuyu Nükleer Güç Santraline nükleer yakıt yükleyeceklerini belirterek, Türk-Rus tarihçesinde en büyük ortak projelerinden biri olan Akkuyu Nükleer Güç Santralinin inşasında bu kadar kıymetli bir kademeye gelinmesi vesilesiyle tebriklerini iletti. Bunun pilot bir proje olduğunu kaydeden Putin, “Hem karşılıklı faydaya dayalı ve ekonomik çıkar teşkil eden bir projedir ve birebir vakitte iki ülke ortasındaki çok istikametli partnerliğimizi de pekiştiriyor. Partnerliğimizin temelinde ise yeterli komşuluk, karşılıklı hürmet ve karşılıklı fayda üzere prensipler bulunuyor” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bugün gerçekleştirdikleri telefon görüşmesine de değinen Putin, “Tabii ki barışçıl nükleer güç alanındaki işbirliğimizin dışında ikili münasebetlerimizi tüm taraflarıyla tüm kilit bahisleriyle ele almış bulunuyoruz. Sonuç olarak bir ekip kritik değer taşıyan mutabakat sağlandı. Ayrıntısına çok fazla inmeyeceğim ancak en kıymetlisi iktisat ve ticaret alanındaki bağlarımızı daha da geliştirmeye karar verdik. İkili ticaret hacmimizi artıracağız. 2022’de 62 milyar doların üzerine çıktı. Ayrıyeten karşılıklı yatırımlarımızı artıracağız ve iki ülkenin iş etraflarını de iki ülkenin pazarlarında daha aktif olmaya teşvik edeceğiz” diye konuştu.

“Nükleer güç, dünyanın en ucuz güçlerinden bir tanesidir”

Rusya’nın, Türkiye’nin güç kaynaklarına olan gereksinimlerini karşılamaya devam edeceğini tabir eden Putin, “Özellikle doğalgaz konusunda teşviklerini esirgemeyecek. Fakat natürel ki doğalgaz bugün çok değerli bir eser. Türkiye fiyatı da artacak kesinlikle, yani pazar fiyatı artacak. Fakat Türkiye artık nükleer güce sahip bir ülke olacak. Nükleer güç, dünyanın en ucuz güçlerinden bir adedidir. Türkiye’ye bu türlü bir avantaj sağlıyoruz. Ayrıyeten gazımızın üçüncü ülkelere sevk edilmesi konusunda işbirliğimizi güçlendirmeye karar verdik. Türkiye’de bir gaz merkezi kurulacak biliyorsunuz. ve talebi olan yabancı tüketicilerimize doğalgazımızı bu merkezden piyasa fiyatlarından satacağız. Sayın Cumhurbaşkanı ile ayrıyeten tarım alanındaki işbirliğimizi pekiştirmek, tarım eserlerimizin ihracatını karşılıklı olarak artırmak, memleketler arası besin güvenliği konusundaki uyumumuzu artırmaya karar verdik. Erdoğan’ın yoksul ülkelere un sevk etmek üzere bir teklifi var. Bu un, Rus tarafınca ihraç edilen tahıllar da Türk un fabrikaları tarafından üretilecek. Her iki taraf, ileride turistik alışverişlerinin artırılması gerektiğinden yana olduğunu kaydetti. Türk tatil beldeleri vatandaşlarımız ortasında büyük istek görüyor. Geçen sene Türkiye’ye 5 milyonun üzerinde Rus vatandaşı geldi. Elbette bunun için olumlu yer oluşturmak ismine biz ikili uçak seferlerimizin sayısının artırılmasına karar verdik” formunda konuştu.

Şubat ayında meydana gelen zelzeleye de dikkat çeken Putin, “Türk partnerimize gerekli takviyesi sağlamaya hazırız. Örneğin en kısa vakitte Türkiye’ye Rus altyapı materyallerini sevk etmeye hazırız. Doğal ki inşaat bölümü Türkiye’de gelişmiş bir bölüm. Altyapı bölümü de gelişmiş durumda fakat çok sıra dışı bir durumla karşı karşıyayız. Rusya, Türkiye’ye yardım takımları ve tıbbi işçi gönderen neredeyse birinci ülke oldu. Bir de en çok hasar gören bölgelerde biz sahra hastanesi kurduk. Orada 13 binden fazla Türk vatandaşı tedavi gördü. Bütün bu yardımlarımızı gönülden yapıyoruz. Biz, Türk partnerimize her vakit yardım eli uzatmaya hazırız; dostununuz” tabirlerini kullandı.

“Akkuyu’da barışçıl nükleer güç bayrağı dalgalanacak”

Bugün Akkuyu Nükleer Güç Santralinin birinci ünitesine nükleer yakıt yükleneceğini ve Türk mevkidaşlarına ilgili sertifikayı vereceklerinin altını çizen Putin, “Böylelikle Türkiye’deki birinci nükleer güç santrali resmi olarak ‘nükleer tesis’ statüsünü alacak ve Akkuyu’da barışçıl nükleer güç bayrağı dalgalanacak. Türkiye, artık sanayi ve teknolojik açıdan gelişmiş olan ülkeler kulübüne giriyor. Kendi yerli ve ulusal nükleer dalı olacak. ve bunu 2023 yılında başardınız. Cumhurbaşkanı’nın teklifi üzerine Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıl dönümünü kutladığı senede bunu yapalım dedi. Bunu el ele başardık. Rosatom, Mersin’de Akdeniz kıyılarında bu santralin inşaatına 5 sene evvel başladı. 2018’in nisan ayında. Biz de birebir takip ediyoruz bu projenin gerçekleştirilmesini. Alışılmış ki zati Cumhurbaşkanımızın ferdî uğraşları olmadan bu muvaffakiyet mümkün olamazdı. Bu usul büyük projelerde hep kimi bürokratik pürüzler çıkabiliyor, çeşitli prosedürlere gereksinimimiz oluyor. Bütün bunları ortak gayretlerle bütün bu sorunların üstesinden gelebildik. Ayrıyeten, Rus ve Türk güç uzmanları, mühendisler hakikaten büyük bir azimle ve ahenkle çalışıyorlar. Bu sayede NGS’mizin kuruluşu planlı bir biçimde devam ediyor. Daha evvel söylendiği üzere ünitelerin 4’ünü de tıpkı anda kuruyoruz. 3+ kuşak reaktörlerle donatılıyor ve her birinin kapasitesi 4 bin 800 megawattır. Bu dünyanın en büyük nükleer güç santrali. Dünyanın en büyük nükleer santralini kurmaktayız. Şantiyede çalışan işçi sayısı 30 bine yaklaşıyor. Bir de üçte ikisinin Türk vatandaşı olduğunu kaydetmek istiyorum. ve bu Akkuyu projesi çerçevesinde sağlanan iş yerlerinin yalnızca bir kısmı. Bu da maaşlar demek, ailelere dayanak demek. Somut bir çalışmadır bu. Bu faaliyetlere Türk müteahhitleri de önemli manada katkı sağlıyor. Onlar hem şantiyede çalışıyorlar hem de materyalleri tedarik ediyorlar, ulaşım hizmetlerini sunuyorlar” dedi.

“Bu etraf dostu bir proje olacak, atmosfere karbondioksit salmayacak”

Harcanan sayılara ait de bilgi veren Putin, şunları söyledi:

“Bu yerli ve ulusal üreticiler tarafından karşılanan iç siparişlerin toplam meblağı 4,2 milyar dolardır. Yerli şirketler tarafından üretilecek eserlerin toplam meblağı ise tahminen 6,5 milyar dolardır. Rosatom bu santrali kurarken son teknolojilerden istifade ediyor. Fiziki güvenlik, hıfzıssıhha ve etraf muhafaza standartlarımız en yüksek düzeydedir. Bu ortada santralimiz kurarken Milletlerarası Atom Gücü Acentesinin kurallarına da sıkı bir formda bağlı olmaya devam ediyoruz. Çok düzeyli bir güvenlik sistemimiz var. Dünyanın en çağdaş ve en muteber güvenlik sistemlerinden bir adedidir NGS’deki sistem. Tamamlandıktan sonra Türkiye’nin güç muhtaçlığının yüzde 10’unu karşılayacak. Her şeyden kıymetli olan da şu konudur; bu etraf dostu bir proje olacak, atmosfere karbondioksit salmayacak.”

Rusya üniversitelerin yaklaşık 300 Türk öğrenciyi uzman olarak yetiştirdiklerine işaret eden Putin, “Biz yalnızca bir santral kurmuyoruz; Türkiye’de yeni, yüksek teknolojilerle donanmış, yerli ve ulusal nükleer bölüm oluşuyor. Yeni bir iktisat alanı açılıyor. Son olarak sıfırdan yeni bir dal kurmak ve nükleer güç santralinin inşası şunu gösteriyor; Erdoğan ve Türkiye hükümeti, ülke iktisadının gelişimi için ne kadar büyük hizmetlere imza attığını gösteriyor. Açıkça, önünüze büyük maksatlar koymayı diliyorsunuz ve bu maksatlara yanlışsız emin adımlarla ilerliyorsunuz. Türkiye Cumhuriyeti ve şahsen Türkiye Cumhurbaşkanı ayrıyeten Rus-Türk bağlarının tüm taraflarıyla gelişimine ne derecede büyük ehemmiyet atfettiğini gösteriyor, bugünkü toplantı. Biz de bu yaklaşımınızı destekliyoruz. Rusya ve Türkiye ortasındaki işbirliği karşılıklı fayda unsuruna dayanıyor. İki ülke halkının esaslı çıkarlarına uygundur ve bölgedeki barış ve istikrarın tesisine katkı sağlıyor. Sizleri tebrik ediyorum” diye konuştu.

Törende, Milletlerarası Atom Gücü Ajansı Lideri Rafael Mariano Grossi ve Rosatom Lideri Alexey Likhachev’de birer konuşma yaptı. Konuşmaların akabinde Rosatom Genel Müdürü Likhachev, Akkuyu NGS alanına yakıt teslimatı sertifikasını Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez teslim etti. Akabinde ‘Barış için atom’ bayrağı direğe çekildi.

Türkiye’nin elektrik muhtaçlığının yüzde 10’nunu karşılayacak

Her biri 1200 megavatlık VVER-1200 tipi ‘III+’ kuşak reaktörlü 4 üniteden oluşan ve toplam 4 bin 800 megavat şurası güce sahip olacak santralden birinci elektrik, 2024 yılı ortalarında elde edilecek. Öbür 3 ünitenin de birer yıl ortayla faaliyete geçmesi hedefleniyor. Tam kapasite devreye girdiğinde yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek santralin, tek başına Türkiye’nin elektrik talebinin yüzde 10’unu karşılaması öngörülüyor.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesi hakkında

Akkuyu NGS ile Türkiye’nin elektrik arzının yüzde 10’u karşılanacak. CO2 salımı yıllık 35 milyon ton azalacak. Projeye 6,5 milyar dolar yerli katkı sağlanacak. Yıllık 7 milyar metreküp doğalgaz ithalatı önlenecek.

Akkuyu NGS inşaatında son durum

4 ünitenin tamamında Nükleer Düzenleme Kurumundan (NDK) alınan inşaat lisansı ile çalışmalar devam ediyor. Dünyada yalnızca 5 adet bulunan dünyanın en büyük vinçlerinden iki tanesi (Liebherr LR 13000) Akkuyu NGS’de misyon yapıyor. Dünyanın en büyük nükleer güç santrali şantiyesi Türkiye’de. Şantiye alanında en ağır periyotta çalışan sayısı 30 bini buldu. Çalışanların yüzde 80’i Türk. Akkuyu NGS projesinde başta nükleer güç, inşaat, elektrik elektronik olmak üzere 600’ü aşkın Türk mühendis vazife yapıyor. Akkuyu projesi NDK, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ve öteki ilgili kurumlar ile memleketler arası bağımsız kontrol kuruluşlarınca daima denetleniyor.

Rusya’ya nükleer güç eğitimi için gönderilen öğrenciler

317 öğrenci eğitim için Rusya’ya gönderildi. Rusya’dan dönen 291 yüksek nükleer mühendis Akkuyu’da iş başı yaptı. 26’sı eğitimine devam ediyor. MEB YLSY bursu ile yaklaşık 500 öğrenci yurtdışında eğitim görmek üzere seçildi. – MERSİN