AİHM, Güney Osetya Savaşı nedeniyle Rusya’yı Gürcistan’a tazminat ödemeye mahkum etti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2008’deki Güney Osetya Savaşı ile ilgili davada Rusya’nın Gürcistan’a 129 milyon avrodan fazla manevi tazminat ödemesini kararlaştırdı.

Merkezi Strazburg’da bulunan AİHM’in Büyük Dairesi, Güney Osetya Savaşı ile ilgili 2009’da Rusya’ya karşı açılan, Gürcistan’ı haklı bulduğu davaya ait yeni bir karar açıkladı.

Rusya’nın artık Avrupa Kurulu’na üye olmamasının yargılanmasına pürüz teşkil etmediği belirtilen kararda, Güney Osetya ve tampon bölgedeki sivil vefatlar ve çatışmalar sırasındaki yüzlerce mevtin gereğince araştırılmamış olması, en az 23 bin Gürcistan vatandaşının Güney Osetya ve Abhazya’daki konutlarına dönüşünün engellenmesi üzere farklı münasebetlerle Rusya’nın 129 milyon avrodan fazla manevi tazminat ödemesine hükmedildi.

Mahkeme, tazminatın 3 ay içinde ödenmesini kararlaştırdı.

Güney Osetya ve Abhazya sorunu

Gürcistan ordusu ile Rusya’nın desteklediği Abhazyalı ayrılıkçılar ortasında 1992-1993’te 13 ay boyunca savaş yaşanmıştı.

Rusya ile Gürcistan ortasında 2008’de Güney Osetya Savaşı olarak bilinen çatışmalar çıkmıştı. Savaşın akabinde Rusya’nın desteklediği Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri, Gürcistan’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan etmişti.

Rusya, 2008’de bu iki bölgenin kelamda bağımsızlığını tanımıştı. Gürcistan ise buna karşılık olarak Rusya ile diplomatik bağlantıları kesmişti. İki ülke ortasında diplomatik bağların kesilmesi sonrası arabuluculuk rolünü İsviçre üstlenmişti.

AİHM, 2008’deki Güney Osetya Savaşı sırasında Rusya’nın, Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin birkaç unsurunu ihlal etmekle suçladığı karara ait açıklamayı 21 Ocak 2021’de yayımlamıştı.

Mahkemenin elindeki kanıtlara nazaran, Güney Osetya güçlerince Gürcü savaş esirlerine yönelik azap ile çeşitli cürümlerin işlendiği ve Rus güçlerinin bunu engellemediğinin ortaya çıktığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedilmişti:

“Her ne kadar Rus güçlerinin direkt iştiraki her durumda açıkça gösterilmese de savaş esirlerinin Rusya’nın yetki alanına girmesi ile Rusya’nın da kelam konusu esirlerle ilgili sorumlu olduğunu gösteriyordu. Rus kuvvetleri alanda olmasına karşın bu çeşit muameleye (işkence) karşı tedbir almadı.”

Söz konusu kararda AİHM, Rusya’yı, Güney Osetya’daki etnik Gürcülerin güvenlik, özel ve aile hayatı ile mülkiyetini müdafaa, eğitim hakları ve hareket özgürlüğü ile ilgili milletlerarası prensipleri ihlal etmekle de suçlamıştı.