ABD’de belirsizlik periyodu bitmek bilmiyor
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımlarına nerede nokta koyacağına ait belirsizlikler varlık fiyatlarında oynaklığa neden olmayı sürdürürken, ülkede açıklanan makroekonomik datalar günden güne fiyatlamaları daha da zorlaştırıyor.
ABD iktisadının son 30 yılın en güçlü “şahin” adımlarına rağmen soğuma emaresi göstermemesi piyasalarda esas risk ögesi olmaya devam ediyor.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası alınan tedbirler dünya genelinde enflasyona neden olurken, salgının tesirini kaybetmesiyle birçok merkez bankası, “güvercin” siyasetlere son vererek “şahin” tarafa geçti.
“Şahin” adımlarda dünyaya öncülük eden Fed, 25 baz puanla başlayan faiz artırımlarını 75 baz puana kadar çıkarttı ve toplamda 450 baz puanlık faiz artırımına gitti.
Banka, Aralık 2022 ve şubat toplantılarında faiz artırım suratını 25’er baz puan düşürerek 75 baz puandan 25 baz puana indirirken, bu devirde para piyasalarındaki fiyatlamalara Fed’in en son faiz oranını yüzde 5,25-5,50 bandında belirleyeceği beklentileri hakim oldu. Buna rağmen şubatta açıklanan istihdam raporu datalarında tarım dışı istihdamın ocakta 517 binle beklentilerin hayli üzerinde gerçekleşmesi, piyasalardaki fiyatlamaları tekrar zorlaştıran süreci başlattı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in faiz oranını yüzde 6’ya kadar çıkarabileceğine yönelik varsayımlar ortaya çıkarken, Banka’nın yıl sonunda faiz indirmeye başlayacağına yönelik öngörüler ise kıymetli derecede güç kaybetti.
ABD iktisadı soğumuyor
Ülkede açıklanan makroekonomik datalar, Fed’in soğutmaya çalıştığı iktisadın hala sıcak olduğuna işaret ediyor.
Analistler, açıklanan kimi dataların sonlu da olsa yavaşlayan ekonomik aktiviteye işaret ettiğini lakin kelam konusu yavaşlamanın piyasa beklentilerinin uzağında kaldığını belirterek, bu durumun piyasa fiyatlamalarını bozmaya devam ettiğini söyledi.
Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam, şubatta 311 bin kişi artarak beklentileri aşarken, işsizlik yüzde 3,4’ten yüzde 3,6’ya yükseldi.
Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik yarar ise birebir devirde yüzde 0,2 artarak 33,09 dolara tırmandı. Piyasa beklentileri, ortalama saatlik çıkarın kelam konusu devirde ocak ayında olduğu üzere yüzde 0,3 artması istikametindeydi.
ABD’de ocak ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 6,4 ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 6 artarken, iki datanın de piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmesi enflasyonda düşüş eğilimine ait soru işaretlerini ortaya koydu.
Ülkede fabrika siparişleri, yılın birinci ayında yüzde 1,6 azalsa da iddialardan daha az geriledi, perakende satışlar ise ocakta yüzde 3 ile öngörülerin üzerinde arttı.
ABD’de özel bölüm istihdamı şubatta 242 bin yükselirken, piyasalarda 200 binlik bir artış olması bekleniyordu. Ülkede JOLTS açık iş sayısı, ocakta 10 milyon 842 bine gerilese de bu datanın beklentilerin üzerinde kalması dikkati çekti.
Fed’in bu ayki Bej Kitap Raporu’nda da genel ekonomik faaliyetin 2023’ün başlarında “biraz” arttığı bildirildi. Birçok bölgede fiyat artışlarının yavaşlamasına rağmen enflasyonist baskıların yaygın olmaya devam ettiğine işaret edilen raporda, fiyat artışlarının yıl boyunca ölçülü hale gelmeye devam etmesinin beklendiği kaydedildi.
Konut bölümündeki yavaşlama da istenen seviyede değil
Analistler, ABD iktisadında konut dalının kıymetine dikkati çekerek, faiz artışlarının bundan evvelki devirlerde birinci evvel konut bölümünü etkilediğini, devamında öbür dalların yavaşladığını tabir etti.
Atılan “şahin” adımlara rağmen ülkede şimdi konut dalında de istenilen sonucun alınamadığını belirten analistler, artan faiz oranlarının iktisatta yavaşlamaya neden olamamakla birlikte bankacılık başta olmak üzere çeşitli kesimlerde likidite problemine yol açabilme ihtimalinin Fed’in işini gitgide zorlaştırdığını kaydetti.
ABD’de ocakta yeni konut satışları 670 binle öngörülerin hayli üzerinde gerçekleşti. S&P Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, geçen yıl aralıkta yıllık bazda yüzde 5,8 artarak evvelki aylara kıyasla yavaşlama kaydetti.
Öte yandan, ülkede hizmet kesimi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 50,6 ile genişlemeye işaret ederken, tüketici inancı de güçlü kalmayı sürdürüyor.
Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi şubatta 67’ye çıktı, ocakta şahsî harcamalar da yüzde 1,8 ile beklentilerin üzerinde arttı.
Ülkede Conference Board Tüketici İnanç Endeksi, şubatta düşüşünü sürdürdü. Tüketicilerin 12 aylık enflasyon beklentileri yüzde 6,7’den yüzde 6,3’e geriledi.