ABD, Çin ile bağları koparmıyor lakin riskleri azaltıyor
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Çin ile münasebetlerde ekonomik bağları koparma stratejisi gütmediklerini ama başta askeri güç istikrarını etkileyebilecek kritik teknolojilere erişim olmak üzere riskleri azaltmaya, tedarik zincirlerini çeşitlendirmeye çalıştıklarını söyledi.
Sullivan, Washington’daki Brookings Enstitüsü’nde yaptığı konuşmada, ABD’nin global ekonomik stratejisi ve Çin’e yaklaşımına dair değerlendirmelerde bulundu.
ABD’nin Çin’e yönelik ihracat kısıtlamalarının birtakım kritik kesimlere özel olduğunu, ekonomik ilgilerin genelini amaç almadığını vurgulayan Sullivan, “Çin’le bağları koparmıyoruz, riskleri azaltıyoruz. İhracat denetimlerimiz dar manada askeri güç istikrarını değiştirebilecek teknolojilere odaklanıyor. ABD ve müttefiklerine ilişkin teknolojilerin bize karşı kullanılmayacağından emin olmak istiyoruz.” dedi.
Sullivan, Avrupa Birliği (AB) Komitesi Lideri Ursula Von der Leyen’in, yakın vakit evvel Çin ile bağlantılarda ekonomik bağımlılık risklerinin azaltılmasının gereğine işaret ettiğini belirterek ABD’nin riskleri azaltma konusunda Avrupalı müttefikleriyle mutabık kaldığını, bu yaklaşımın, aktif ve dirençli tedarik zincirleri oluşturmak, ekonomik alanda zorlamalarla karşılaşmamak için gerekli olduğunu vurguladı.
ABD’nin Çin ile ticaretten vazgeçmediğine, ikili ticaretin geçen yıl rekor hacme ulaştığına dikkati çeken Sullivan, “Çin ile çok boyutlu rekabet ediyoruz lakin çatışma ve cepheleşme arayışında değiliz. Rekabeti sorumlu biçimde yönetmek, işbirliği yapabileceğimiz alanlarda birlikte çalışmak istiyoruz. Ulusal güvenlik çıkarlarımızı koruyup tıpkı vakitte sağlıklı ekonomik rekabeti sağlayabiliriz. Bunun için Çin’in de kendi hissesine düşeni yapması gerekiyor.” sözlerini kullandı.
“Dünyada yeni bir uzlaşmaya gereksinim var”
Sullivan, ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sonrası bölünmüş dünyada yeni bir ekonomik nizam kurduğunu, bu tertibin ABD’de ve dünyanın birçok bölgesinde teknolojik ilerlemelere ve refahın yükselmesine katkı sağladığını lakin son yıllarda yaşanan bir dizi gelişmenin bu sistemdeki çatlakları ortaya çıkardığını söz etti.
Küresel ekonomik iş kısmındaki kaymaların ABD’de emekçi sınıfını geride bıraktığını, 2008 mali krizinin orta sınıfları sarstığını, Kovid-19 salgınının tedarik zincirlerinin kırılganlığını ortaya koyduğunu, iklim değişikliğinin ömrü ve geçimi tehdit ettiğini, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının iktisatta çok bağımlılığın risklerini ortaya koyduğunu lisana getiren Sullivan, “Dünyada yeni bir uzlaşmaya gereksinim var.” dedi.
Sullivan, ABD Lideri Joe Biden liderliğindeki hükümetin, bu yüzden hem yurt içinde hem de milletlerarası ortaklarıyla mevcut sıkıntılara karşılık verecek yeni bir sanayi ve inovasyon stratejisi oluşturmaya çalıştığını, bir yandan ekonomik ve teknolojik gücüne yatırım yaparken öbür yandan çeşitlendirilmiş ve güçlendirilmiş global tedarik zincirlerinin oluşturulmasını, personel haklarından etrafın korunmasına, sağlam teknolojilerden âlâ idareye kadar farklı alanlarda yüksek standartların belirlenmesini desteklediğini kaydetti.