14 Mayıs: İş dünyası sandıktan ne bekliyor?

İş dünyasının da gözü kulağı seçimlerde. İş beşerlerine nazaran, iktidara kim gelirse gelsin öncelikli iş “güven tesis etmek” olmalı. Pekala iş dünyası sandıktan kimin çıkacağını kestirim ediyor’Türkiye iş dünyası, gelecek planlarını hazırlamak ve yeni stratejiler kurmak için 14 Mayıs akşamı sandıktan çıkacak sonuçlara kilitlenmiş durumda. 15 Mayıs sabahı itibariyle Türkiye’de nasıl bir ekonomi siyaseti uygulanacağı, enflasyonla uğraşta, faiz patikasında, işsizlik ve gelir dağılımında nasıl adımlar atılacağı ülkenin yakın geleceği açısından belirleyici olacak. Türkiye iş dünyası seçim süreci boyunca gerek Cumhur İttifakı’nın gerekse Millet İttifakı’nın iktisada ait vaatlerini yakından takip etti. Ekonomist Mecmuası tarafından gerçekleştirilen ankete nazaran, iş dünyasında Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığını, Millet İttifakı’nın da Meclis çoğunluğunu kazanacağı görüşü hakim. Fakat işverenlere nazaran, yeni iktidarın enflasyon ve cari açık üzere problemleri kısa vadede çözmesi güç.

CEO’ların yüzde 68,7’si “Kılıçdaroğlu” dedi

Ekonomist Mecmuası’nın Türkiye’deki yerli ve yabancı 120 büyük şirketin CEO ve üst seviye yöneticileri ile gerçekleştirdiği ankete nazaran, “14 Mayıs seçiminden nasıl bir sonuç çıkmasını bekliyorsunuz?” sorusuna, “Kemal Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanı seçilecek ve Millet İttifakı Meclis’te çoğunluk olacak” karşılığını verenlerin oranı yüzde 68,7 oldu.

“Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanı seçilir, Cumhur İttifakı Meclis’te çoğunluk olur” diyenlerin oranı yüzde 13,9 olurken “Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilir, Millet İttifakı Meclis’te çoğunluk olur” diyenlerin oranı ise yüzde 13 oldu.

“Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilir, Cumhur İttifakı Meclis’te çoğunluk olur” diyenlerin oranı ise yüzde 3,5’te kaldı.

Parlamenter sisteme dayanak yüzde 93,9

Ekonomist Mecmuası anketinde yer alan, “Seçimlerden sonra Başkanlık sisteminden güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş olmalı mı?” sorusuna ise üst seviye yöneticilerin yüzde 93,9 üzere büyük bir çoğunluğu, “Evet” cevabını verdi. Başkanlık sisteminin devam etmesi gerektiğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 6,1 olarak gerçekleşti.

Anketteki “İktidara kim gelirse gelsin, ‘düşük faiz’ odaklı iktisat siyasetlerinde değişiklik olmalı mı?” sorusuna karşılık veren CEO’ların yüzde 90,6’sı ‘yüksek kur-düşük faiz’ siyasetinin terk edilmesi gerektiğini belirtirken iştirakçilerin sırf yüzde 9,4’ü mevcut siyasetlerin devam etmesi gerektiğini tabir etti.

Anket sonuçlarına nazaran, her 10 CEO’dan 4’ü doların yıl sonuna kadar 24-28 bandında olacağını iddia ederken, iştirakçilerin yüzde 39’u enflasyonun yıl sonunda yüzde 50’nin üzerinde seyredeceği varsayımında bulundu. Pekala Türkiye iş dünyasının 15 Mayıs itibariyle iktidardan en kıymetli beklentisi ne olacak?

“Yurtdışından gelecek yatırıma gereksinimimiz var”

İş dünyası temsilcileri, iktidara kim gelirse gelsin birinci önceliğin Türkiye’yi yine ‘güvenilir ülke’ yapmaya verilmesi gerektiğini vurguluyorlar.

DW Türkçe’ye konuşan 2022 yılında 18 milyar dolarlık ihracata imza atan Ege İhracatçılar Birliği’nin lideri Jak Eskinazi, “Türkiye’nin dünya üzerinde emniyetli ülke statüsünü bir an önce kazanması lazım” diyor. Türkiye’nin kendi özkaynaklarının artık meseleleri çözmeye yetmediğini tabir eden Eskinazi, “Özkaynaklarımız ilacımız olmaktan çıktı, pansuman tedavisi yapabiliyor fakat. Bizim yurtdışından gelecek yatırım ve paraya gereksinimimiz var” diye konuşuyor.

“İş dünyası olarak ne yapacağımızı şaşırdık”

Yeni devirde Merkez Bankası siyasetlerinin da değiştirilmesi gerektiğini belirten Jak Eskinazi, şu görüşleri lisana getiriyor:

“Merkez Bankası bugüne kadar her gün, her aldığı karardan geriye döndü. Artık iş dünyası da ne yapacağını şaşırdı. Bir alınmış karardan iki gün sonra öbür bir karara geçiliyor. Zira niçin, o kararların hepsi palyatif kararlar, ne olduğu aşikâr olmuyor. Hiç düşünülerek alınmış kararlar değil. Lakin artık gerçek tabana, dünyadaki literatüre uydurulmuş, her şeyi ile dört dörtlük kararların alınmasının vakti geldi.”

Allianz Trade: İflaslar yüzde 50 artacak

Türk ekonomisindeki problemler, şirketlerin ayakta durmasını her geçen gün zorlaştırıyor. Ticari alacak sigortası şirketi Allianz Trade’in Global İflas Raporu’na nazaran, Türkiye’de bu yıl iflasların yüzde 50 artması bekleniyor. Raporda Türkiye’de geçen yıl bin 573 olan iflas sayısının bu yıl 2 bin 360’a çıkacağı kestirim ediliyor. 2024 yılında ise iflaslarda yüzde 10 düşüş bekleniyor.

“Şirketler krediye ulaşamıyor”

Türkiye genelinde 26 bölgesel, 4 sektörel olmak üzere 30 federasyon, 300’ü aşkın dernek üzerinden 50 bine yakın şirketin üye olduğu Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) lider yardımcısı Yiğit Savcı, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Özkaynağı aşındıra aşındıra buralara kadar geldi Türk şirketleri” diyor. Türkiye’de hem küçük hem de büyük şirketlerin krediye ulaşamadığına işaret eden Yiğit Savcı, “Artık özkaynakların sonuna hakikat geliyoruz ve kredili, kaldıraçlı sisteme muhtaçlığımız var. Şu anda sanayi şirketleri 30 gün vadeli krediyle çevirmeye çalışıyorlar. ve daha da berbatı tüccarların neredeyse hiçbirine kredi verilmiyor” diye konuşuyor. Seçimden sonra tüm iş dünyasının gözünün dolar kurunda olacağını kaydeden Savcı, şunları söylüyor:

“Bütün gözümüz kulağımız dolara endekslenmiş durumda. Hepimiz dolara bakıyoruz ve hepimiz iş insanları olarak şu soruyu soruyoruz: Dolar ne olacak? Doların fiyatı bugün enflasyonun altında gittiği için, gerçek kıymetinde olmadığı için hepimiz tedirginiz. ve ani bir kur şokunun Türk iktisadına çok önemli bedeller ödettirebileceğini de deneyimimizle biliyoruz.”

“Yıl sonu için dolar varsayımımız 25 TL”

Bununla birlikte, global pazarlarda rekabet eden Türkiye’nin büyük sanayi kuruluşları içerisinde, 14 Mayıs sonrasında iktisatta ‘yeni bir hikaye’ yazılması beklentisi de hakim. Türkiye ve yurtdışında 600 mağazası bulunan ve 40’tan fazla ülkeye ihracat yapan Doğanlar Holding Mobilya Kümesi’nin idare konseyi üyesi İsmail Doğan, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada “İktidara kim gelirse gelsin, ortada bir ekonomik sıkışmışlık var” diyor. Türkiye’nin yaşadığı krizden çıkması için elindeki en büyük avantajın ihracat potansiyeli olduğunu vurgulayan İsmail Doğan, “Seçimden sonra tahminen kısa bir dalgalanma olacak lakin şayet yanlışsız adımlar atılırsa, 2024 ile birlikte iktisatta düzelme emareleri görebiliriz” diye konuşuyor. Küme olarak bu periyotta iç piyasada yaşanabilecek sakinliğe karşı, satış amaçlarında ihracat odaklı bir strateji kurduklarını söz eden Doğan, şunları söylüyor:

“Yıl sonu için dolar kuru öngörümüzü 25 TL olarak belirledik. Kendi dalımızdaki enflasyon beklentimiz de yüzde 55 civarında. Lakin seçimden sonra piyasalarda ani dalgalanmalar olur mu, onu şimdiden kestiremiyoruz.”

“Önümüzdeki 6 ay sıkıntı geçecek”

Ekonomik parametreler açısından bakıldığında sandıktan çıkacak sonuç kadar, yeni bir erken seçim ortamının doğup doğmayacağı da iş dünyası açısından büyük ehemmiyet taşıyor. DW Türkçe’ye konuşan Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, “Seçimden sonra Türkiye’nin yeni peş peşe seçim devrine girmemesi, tekrar erken seçim üzere hususların konuşulmaması çok önemli” diyor. Aksi takdirde mevcut ekonomik ortamın daha da bozulabileceği ihtarında bulunan Prof. Aslanoğlu, “İktidara kim gelirse gelsin, tasarruf açığı, kamu açığı ve dış açığı azaltan bir siyaset değişimine gereksinim var. Sandıktan hangi iktidar çıkarsa çıksın, önümüzdeki 6 ay iktisat açısından güç geçecek” diye konuşuyor.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?